به گزارش گلستان ما ؛ محمد اسماعيل اسدي پژوهشگر با سابقه بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی مرکز تحقیقات کشاورزی استان گلستان طی یک گزارش فنی تهیه شده از یک مزرعه 100 هکتاری سویا در اطراف روستای گرجی محله شهرستان کردکوی گلستان که در یک طرف آن بقایای گیاهی گندم بعد از برداشت سوزانده شده بود و در طرف دیگر با حفظ بقایای گیاهی بعد از برداشت مبادرت به کشت سویا شده بود پیرامون نتایج حاصل از سوزاندن و نسوزاندن بقایای گیاهی اظهارمی دارد: ما بارها و طی برنامه های مختلف رادیویی و تلویزیونی و سایر رسانه ها من جمله سایت گلستان ما در تاریخ 27 اردیبهشت 1394 نسبت به عواقب خطرناک آتش زدن بقایای گیاهی بر جای مانده از برداشت گندم و جو و شالی هشدار داده بودیم و گفته بودیم که این کار مضرات بسیاری از جمله خسارات فراوان مالی و اقتصادی به سایر کشاورزان، از بین بردن زیستگاه جانوران ذره بینی موجود درخاک، خشک کردن خاک و از بین بردن حداقل رطوبت خاک، افزایش میزان آب آبیاری کشتهای بعدی، کاهش مواد آلی خاک و آلودگی محیط زیست در بر دارد.
در گزارش وي كه در سایت گلستان ما در همان تاریخ آمده بود: آتش سوزی هر ساله این محصولات خسارات مالی فراوانی به کشاورزان و اقتصاد جامعه وارد می آورد، لذا با توجه به اینکه محصول گندم وجو بسیار خشک و سریع الاشتعال است و وزش باد نیز ازعواملی است که موجب تسریع و شدت آتش سوزی می شود و ممکن است باعث از بین رفتن یک سال زحمت و تلاش کشاورز و ضرر و زیان به اقتصاد کشورمان گردد بنابراین به کشاورزان محترم توصیه می گردد که به طورجدی از آتش زدن بقایای بعد از برداشت گندم و جو خودداری نمایند. زیرا بازمانده محصول گندم (سفال گندم) برای زمین مفید و نوعی کود و پوشش(مالچ) محسوب می گردد.
با آتش زدن سفال گندم وجو باعث فقیرتر شدن زمین خود از نظر مواد آلی و همچنین آب قابل دسترس نشوید. در همان گزارش اسدی با اشاره به اینکه حفظ بقایای گیاهی برروی خاک اثرات مفید بسیاری دارد گفته بود: ازجمله محاسن مفید آن ایجاد زیستگاهی برای موجودات ریزخاکی و کرمها، جلوگیری از اثرات مستقیم فرسایشی قطرات باران بر خاک، تامین غذای دام، مصارف سوختنی، افزایش ماده آلی خاک، جلوگیری از تبخیر زیاد آب از خاک و اصلاح خاک را می توان برشمرد.
در غلات این بقایا کاه وکلش نامیده می شود. کاه شامل بقایای برگ ها، ریشکها و ساقه های باقی مانده بعد از برداشت غلات کوچک مانند گندم، جو، چاودار و یولاف است که طبق معمول به صورت بسته بندی از مزارع خارج می شود. کلش کاهبن های ایستاده آنها است که پس از برداشت محصول در زمین باقی می ماند.
اما اکنون 4 ماه بعد از اعلان آن هشدارها و تذکرها دکتر اسدی که برای ثبت تصویری این گفته ها به مزرعه ای که در آن هر دو مورد آتش زدن بقایای گیاهی گندم و عدم آتش زدن بقایا در کنار یک دیگر واقع شده (تاریخ کشت برای هر دو مزرعه 5 تیر ماه و نوع رقم نیز رقم کتول یکی بوده است)، آمده بود ضمن نشان دادن اثرات مثبت نگهداشت بقایا در افزایش بهره وری کشت سویا و همچنین اثرات منفی سوزاندن بقایا در کشت سویا که به طور واضح و آشکاری در این مزرعه محسوس و قابل مشاهده بود ادامه داد: در مزرعه ای که در آن ضمن حفظ بقایای کلش گندم مبادرت به کشت سویا با استفاده از کارنده بی خاک ورزی شده محصول سویا دارای بهترین شاخصه های رشد از نظر کمی و کیفی از جمله ارتفاع بوته مناسب ،غلافهای بسیار زیاد با دانه بندی مناسب و همچنین عدم اختلال در غلاف بندی می باشد ولی در مزرعه سویایی که در آن بقایای کلش گندم سوزانده شده و از بین رفته ارتفاع بوته های سویا کوتاه بوده و تعداد غلافها کم و ضمنا غلافها دچار پدیده اختلال در پر شدن از نظر دانه سویا بودند.
همچنین در مزرعه کشت شده در بقایای گیاهی خاک دارای رطوبت کافی بوده ولی در مزرعه کشت شده در سوزاندن بقایا خاک بسیار خشک بوده و به صورت پودر در می آید.
علت حفظ رطوبت در مزرعه با حفظ بقایای گیاهی وجود کلش برجای مانده از کشت قبلی می باشد که ضمن بازتابش نور آفتاب مانع تبخیر رطوبت از سطح خاک می شود.
اسدی در این گزارش می افزاید حفظ بقایای گیاهی می تواند در مقایسه با سوزاندن بقایای گیاهی 30 درصد در مصرف آب آبیاری کشت های تابستانه از قبیل سویا و ذرت صرفه جویی نماید.
همچنین حفظ بقایای گیاهی توانسته است با توجه به بارندگی های سیل آسای اخیر استان از فرسایش خاک که از منابع پایه و تجدید ناپذیر ما می باشد جلوگیری نماید.
دکتر اسدی در پایان اظهار داشت که این مزرعه بسیار با کیفیت از نظر حفظ بقایای گیاهی گواهی آشکار است بر صحت یافته های تحقیقاتی ما مبنی بر اثرات مثبت حفظ بقایای گیاهی کشت قبلی و سودآوری آن بر کشت دوم.
وی همچنین ادامه داد که آتش زدن بقایای گیاهی به هیچ وجه کار درستی نبوده و مسئولین سازمان جهاد کشاورزی و امور اراضی باید به هر طریق ممکن کشاورزان را از این کار بازدارند.
شکل 1- مزرعه سمت چپ سویای کشت شده درحفظ بقایای گیاهی و مزرعه سمت راست سویای کشت شده در سواندن بقایای گیاهی. تراکم گیاه و رشد رویشی با کیفیت و ارتفاع بوته مناسب در مزرعه کشت شده با حفظ بقایای گیاهی قابل توجه است.
شکل 2- مزرعه سمت چپ نشان دهنده غلافهای کم بار در سویای کشت شده در سوزاندن بقایا و شکل سمت راست غلافهای زیاد و پر بار سویا در حفظ بقایای گیاهی دیده می شود.
شکل 3- سمت راست خاک مزرعه با حفظ بقایای گیاهی که هنوز خاک مرطوب است و شکل سمت چپ خاک مزرعه ای که بقایای گیاهی آن سوزانده شده و خاک بسیار خشک است.
انتهای پیام/
نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط خبرگزاری گلستان ما در وب سایت منتشر خواهد شد
پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد
دیدگاههای کارشناسانه اگر منطبق بر واقعیات موجود جامعه نباشد مورد پذیرش قرار نمیگیرد.ضمن تشکر از تمام کارشناسان عزیز واقعیت آنست که کشاورزان محترم ما برای تامین هزینه های سنگین زندگیشان نیاز مبرم به سود آنی و کوتاه مدت دارند.لذا کاه و کلش باقیمانده در زمین برای کشت دوم شان که بلا فاصله بعد از برداشت محصول اول انجام میگیرد مشکلات فراوانی ایجاد میکند .لذا شایسته است کارشناسان محترم؛ تکنولوژی و روش مناسبی را که در کوتاه مدت قادر باشد کاه و کلش را خرد نماید در اختیار کشاورزان قرار داده و ضمن ترویج و آموزش این روش با کار فرهنگی و در صورت لزوم برخورد قانونی مانع آتش زدن مزارع کشاورزی پس ازبرداشت محصول شوند.در غیر اینصورت نظریات کارشناسانه مطرح شده چون به ظاهر باعث کاهش درآمد کشاورزان میشود به آن عمل نمی کنند.
با تشکر از دیدگاه این دوست عزیز باید به عرض برسانم که مزرعه ای که عکسهای آن را مشاهده می فرمایید مزرعه یکی از کشاورزان منطقه است و نه مزرعه تحقیقاتی و دولتی . این امر نشان می دهد که آتش نزدن و کاشتن در بقایا عملی شدنی است و فقط اراده و جزم می خواهد و کمی دانش که بفهمند آتش چه بلایی در دراز مدت بر سر خاکی که به کشاورز منفعت و سود می رساند می آورد.