به گزارش گلستان ما، فرش ها و پشتی های ترکمن با نقوش هندسی  منظم سال هاست که زینت بخش خانه بسیاری از ایرانیان و مردم آن سوی مرزهاست.

رنگ قرمز غالب و نقوش هندسی و تکرار شونده از ویژگی هاست که در نگاه نخست در فرش ترکمن می بینیم .

قالی های  منحصر بفرد ترکمن به سبب ویژگی های خاصش با فرش های معمول که در دیگر مناطق کشورمان بافته می شود به خوبی قابل افتراق است .

اما این روزها  مواد اولیه کم کیفیت هنربافندگان را تحت شعاع قرار داده است .

60 هزار بافنده در گلستان نقش فرش را با نخ هایی می بافند که  مرغوبیت کافی ندارد.

زلیخا عادلی هنرمند فرشبافی که دستبافته هایش در آن سوی مرزها خریدار دارد معتقد است ؛ نخ های کنونی که ترکیبی از پشم و اکریلیک است مرغوبیت فرش هایمان را کاهش داده و سبب شده در بازار رقابتی نتوانیم به خوبی حاضر شویم .

رییس اداره فرش گلستان گفت : پارسال 80 هزار متر مربع فرش دستباف تولید شد .

الهه حسینی افزود :  سه ماهه نخست امسال نیز 6 هزار بافنده گلستان بیش از 24 هزار متر مربع فرش تولید کردند که ده هزار مترمربع از مدت مشابه پارسال بیشتر بود.

برای رونق بیشتر فرشبافی نیاز به مواد اولیه مرغوبی است که زحمت هنرمندان بافنده به هدر نرود و این مواد اولیه از خارج از گلستان تامین می شود .

به رغم تولید سالانه دو هزار تن پشم گوسفند در گلستان اما نخ های اولیه مورد نیاز بافت فرش ها از دیگر استان ها به گلستان می آید.

 خرید این مواد از دیگر استان ها  نیاز به هزینه بیشتری دارد که در نهایت قیمت فرش تمام شده  را افزایش می دهد و افزایش قیمت کاهش خرید را در پی خواهد داشت .

اراز گل بافنده  ، نخ مرغوب برای فرش ترکمن را نخ های پشمی می داند اما قیمت نخ های پشمی که  به صورت دستی و سنتی تهیه می شود گران است .

قیمت هر کیلوگرم نخ پشمی خام برای مصرف کنندگان  دست کم 12 هزار تومان و رنگ شده 15  هزار تومان است .

قیمت بالای نخ های پشمی در گلستان به سبب کمبود پشم نیست بلکه به سبب نبود کارخانه ریسندگی است .

به گفته مدیر امور دام جهاد کشاورزی گلستان حدود دو میلیون راس دام سبک در استان داریم که یک میلیون و 450 هزار راس دام مربوط به دامداران ساکن و بین 600 تا 700هزار راس مربوط به دام های عشایر است.

پشم چینی  گوسفندان در دو مرحله بهار وپاییز انجام می شود و در هر مرحله حدود یک کیلوگرم پشم از هر دام به دست می آید .

پشم گوسفندان به نحو مطلوبی در استان استفاده نمی شود و حتی پشم چینی و  جمع آوری پشم  نیز برای دامداران توجیه اقتصادی ندارد .

عبدالغفار تخله  می گوید  : جهاد کشاورزی تا مرحله تولید پشم را می تواند مدیریت کند و پس از تولید ، از اختیار جهاد کشاورزی خارج می شود و بخش هایی دیگر مانند سازمان  صنعت ، معدن و تجارت باید با ایجاد صنایع تبدیلی  و پوشاک از این پشم ها استفاده بهینه کنند.

عبدالوهاب ایزدی که فروشنده مواد اولیه فرش است می گوید ؛  به رغم تولید پشم های فراوان در گلستان  فقط پشم تعداد محدودی از گوسفندان به نخ تبدیل می شود زیرا زنان نخ ریس  که بیشتر  آنان سن بالایی دارند میزان کمی از پشم ها را می توانند به نخ تبدیل کنند .

ایزدی گفت  : جوان ها به سمت ریسندگی نمی روند و اکنون بیشترخانم های مسن کار ریسندگی را انجام می دهند که تعدادآنها نیز اندک است و به سبب سن بالا توان کافی برای ریسندگی مدام ندارند.

ایزدی گفت :  هر کیلوگرم نخ را از خانم های ریسنده بین هشت هزار و500 تا ده هزار تومان می خریم اما قیمت هر کیلوگرم نخ که از اصفهان تهیه می کنیم کیلویی چهار هزار تومان است .

ایزدی نبود کارخانه ریسندگی در گلستان را از جمله مشکلات تولید نخ های مورد نیاز برای بافت فرش می داند و می گوید ؛  در گلستان کارخانه ریسندگی نداریم یک کارگاه در سیمین شهر فعال بود که اکنون جمع شده است .

ایزدی گفت :  پشم ها در گلستان این روزها یا در طبیعت رها یا سوزانده می شود و یا در لحاف و تشک ها مصرف می شود وجایی وجود ندارد که از هدر رفت این پشم ها جلوگیری کند.

آقای برزمینی  که زمانی مدیر عامل تنها کارخانه ریسندگی گلستان بود  گفت : کارخانه ریسندگی را سال 72 در سیمین شهر  افتتاح کردم و در مدت 12 سال فعالیت ، این کارخانه از ده کارگر به هفتاد کارگر رساندم و در سه نوبت  کار انجام می شد.

او افزود : با ورود فرش های ارزان قیمت و بی کیفیت دیگر کشورها و  کم شدن مشتری ها  وبافندگان فرش ها به تدریج فعالیت کارخانه کم شد ودر نهایت مجبور به تعطیلی شدیم .

او گفت : در زمان فعالیت کیفیت نخ تولیدی ما  به سبب پشم مرغوب و دستگاه های خوب مرغوبترین نخ تولیدی کشور بود و محصولات خود را به دیگر استان ها صادر می کردیم .

وی افزود : پس از تعطیلی کارخانه ، برای جلوگیری از زنگ زدن  ، دستگاه ها را فروختیم و اکنون 6 سوله خالی است و سازه ها در 13 هزار متر مربع زمین  که بیش از دو میلیارد تومان قیمت دارد در آستانه خرابی است .

او گفت : برای تولید نیاز به حمایت داریم و حمایت باید طوری باشد که اگر نتوانیم محصول خود را در بازار بفروشیم دولت از ما محصول را خریداری کند تا از ضرر ما جلوگیری شود.

هر چند تاسیس  یا آغاز دوباره فعالیت  کارخانه ریسندگی می تواند  ازهدر رفت پشم ها جلوگیری کند و درآمد اقتصادی به همراه داشته باشد اما برخی از هنرمندان راه میان بری انتخاب کرده اند تا دست کم از هدر رفت این پشم ها جلوگیری شود .

استفاده از پشم ها در نمد ها یکی از راه هایی است که بانوان هنرمند روستای پادلدل گالیکش انتخاب کرده اند.

مهدی کوهسار دهیار روستای پادلدل می گوید ؛ نمد مالی از قدیم الایام در روستای ما رواج داشت اما سال های اخیر از رونق افتاده بود ، ما برای  رونق دوباره نمدمالان را دور هم جمع کردیم تا دانش خود را به دیگران منتقل کنند.

او افزود :  شغل بیشتر ساکنان روستا دامداری و کشاورزی است و پشم حدود دو هزار  گوسفند در  این روستا تبدیل به نمد می شود.

کوهسار گفت : بیشتر از طریق فضای مجازی مشتری های خود را پیدا می کنیم و از آنان سفارش می گیریم .

به گفته کوهسار پارسال براساس سفارش حدود یک هزار متر مربع نمد تولید کردیم .

مدیر میراث فرهنگی, صنایع دستی و گردشگری گالیکش گفت : برای حمایت از بانوان هنرمند روستای پادلدل خانه تخصصی نمد بافی در این روستا ایجاد شده است .

مریم آق آتابای گفت : هنرمندان این روستا بر روی طرح های قدیمی و بومی کار کردند و متناسب با نیاز امروز نمد ها را تغییر دادند و کاربردی کردند.

او افزود : دیگر روستاهای گالیکش مانند ترجنلی نیز این قابلیت را دارد که از پشم گوسفند نمدهای کاربردی و متناسب با نیاز امروز تهیه کند.

بیشتر پشم های چیده شده از گوسفندان که بی مصرف باقی می ماند یا در دشت ها و رودخانه ها  رها یا سوزانده می شود که هر سه  این کارها سبب آلودگی محیط زیست می شود.

هنرمندان گلستانی تلاش خود را می کنند تا پشم ها هدر نرود و در گردونه تولید به دستبافته های کاربردی تبدیل شود اما برای تبدیل همه  پشم ها تلاش هنرمندان کافی نیست .

دولت اگر برای  ایجاد کارخانه های صنعتی  در گلستان سرمایه گذاری  کند هم پشم ها ارزش افزوده پیدا کنند و هم دستبافته ها مرغوب تر می شوند و برندفرش ترکمن در جهان جایگاه خود را حفظ می کند.

انتهاي پيام/