به گزارش گلستان ما ؛ استان گلستان یکی از قطب های کشاورزی کشور است که بیش از 72 نوع گیاه و محصول کشاورزی در آن کشت می شود و در برخی محصولات مانند دانه های روغنی و گندم در ردیف تولید کننده های اول کشور قرار دارد .

این رتبه ها قطعا در سال های اخیر و با نقش پر رنگ جهاد کشاورزی بدست نیامده و نمی تواند رزومه کاری رمضانعلی جعفری ، سید نصیر سید محمدی و مختار مهاجر باشد چرا که  سالهاست که این منطقه را با این نام و نشان می شناسند و حتی زمانی عیار پنبه انگلستان را با پنبه گلستان می سنجیدند ولی اینک از این طلای سفید در گلستان خبری نیست .

اما این وسط نقش سازمان جهاد کشاورزی استان گلستان با این ساختمان های عریض و طویل و کارمندان و کارشناساتی که بودجه عظیمی از بیت المال صرف حقوق و مزایای ماهانه آنها می شود چیست ؟

چه کسی مسئول ارزیابی عملکرد و اثر سنجی و اثر بخشی جهاد کشاورزی است ؟

آنچه تاکنون بیشتر به چشم آمده است رفتار ارباب و رعیتی ، مدیران و کارکنان و کارشناسان با کشاورزان ، دامداران و بخش خصوصی بوده است . 

نقش مدیریت های ترویج و آموزش کشاورزی ، امور اراضی ، بهبود تولیدات گیاهی ، زراعت و باغبانی ، خدمات حمایتی کشاورزی ، تعاون روستایی ، مرکز تحقیقیات کشاورزی ، صنایع و مکانیزاسیون کشاورزی ، آبخیزداری و دهها زیرمجموعه این سازمان چیست و خروجی آن در این سالها چه بود ؟

چه کسی مسئولیت ارزیابی از عملکرد و تاثیر گذاری از بخش های مختلف این سازمان گسترده و مهم را بر عهده دارد .

کشاورزی سنتی پرثمرتر بود

یادم می آید سالیان قبل که سازمان جهاد کشاورزی به این صورت وجود نداشت بعد از برداشت گندم و سویا چند کیسه به عنوان بذر می گرفتیم و بعد از پاک کردن و بوجاری سال بعد از آن به عنوان بذر استفاده می کردیم . خوشه ها شاداب و در هر هکتار نزدیک به 5 تن گندم می گرفتیم .

اما الان چند سالی است که با آمدن شرکت های تعاونی تولید که زعامت کشاورزان را بدست گرفته اوضاع فرق کرده است . این شرکت ها مدعی اند که بذور بوجاری شده و گواهی شده همراه با ضد عفونی و کرک زدایی و ... را به کشاورز می دهند اما می بینیم که گندم ها بیش از 3 و نیم تن در هکتار محصول نمی دهند . خوشه ها لاغر و سیاهک گندم و قارچها نیز بیداد می کند .

سال گذشته در اثر استفاده از بذر نامناسب کلزا بسیاری از کشاورزان استان ، خون دل درو کردند در حالی که این کشاورز باید معیشت و خرج سالانه خود را از این راه تامین کند .

درختان باغی که پس از 21 سال بی باری ریشه کن می شوند

اما شب گذشت صدا و سیمای گلستان گزارش تکان دهنده تری پخش کرد که در ارتفاعات و کوهپایه های استان برخی کشاورزان توسط سازمان جهاد کشاورزی ترغیب به کاشت زیتون و گردو و سایر درختان شده بودند اما برخی از آنها که در این گزارش آمده بود نزدیک به 21 سال است که هیچ محصولی نگرفته اند .

یکی از آن کشاورزان مدعی بود که از همین زمینی که تبدیل به باغ زیتون کرده هکتاری 6 تن گندم می گرفته اما به توصیه کارشناسان آن را تبدیل به باغ زیتون کرده که متاسفانه 21 سال است هیچ نتیجه ای نگرفته ام .

کارشناسانی که به ارشاد کشاورزان نیاز دارند

اخیرا این سازمان با توجه به اینکه شدیدا در مظان اتهام بیکاری  و پشت میز نشستن در سازمان و ادارات مربوطه قرار دارد در دوربین های صدا و سیما فعال شده و در هر بارندگی و فصل کشت پاییزه در مقام موعظه و نصیحت بر آمده و کشاورزان را راهنمایی می کنند .

تجربه نشان داده که خود این مهندسین که اکثر آنها فقط جزوه های دانشگاه آزاد را خوانده اند ، به ارشاد کشاورزان با تجربه نیازمندند و یکی از دلایلی که امروز کشاورزی ما را به این روز انداخته فاصله گرفتن مهندسین از زمین و کشاورز و چسبیدن به میز و اداری بودن است .

در ثانی خود کشاورزان بهتر از هر کسی می دانند که فصل کاشت گندم و کلزا کی بوده و چه وقتی زمین را شخم یا دیسک بزنند و نیازی به توضیح اضافه نیست بلکه سازمان بایستی در قیمت نهاده های کشاورزی مانند سم و کود و بذر و همچنین قیمت خرید تضمینی محصولات کشاورزی فعال شود ؛ بخشی که سالهاست لنگ می زند و هنوز نتوانسته اند این بیماری مزمن را برطرف کنند.

اگر سازمان جهاد کشاورزی استان گلستان تعطیل شود هیچ اتفاقی نمی افتد 

در یک نگاه بیرونی این طور بنظر می رسد که اگر سازمان جهاد کشاورزی استان گلستان تعطیل هم شود اتفاقی نمی افتد چرا که کشاورز کار خودش را بلد است و نهادهای کشاورزی هم بطور آزاد می تواند خریداری شود و محصولات کشاورزی هم توسط دلالان و خریداران و مراکز خرید انجام می شود و در یک پروسه تولید گندم ( به عنوان یک کشت پایه ) از کاشت تا داشت و برداشت نمی توان نقش چندانی برای سازمان جهاد کشاورزی قائل شد .

بنظر نگارنده اگر قیمت خرید محصولات کشاورزی مناسب و تضمینی باشد خود کشاورز بهترین کسی است که می تواند بهترین کار را انجام داده و بهترین محصول را با تناژ بالا تولید کند و این همان واگذاری به بخش خصوصی با محوریت مردم است نه اینکه سازمان با راه اندازی شرکت های تعاونی خودش زمام امور را بدست بگیرد.

جای خالی نقش راه در جهاد کشاورزی استان و حرکت بر اساس رقص قیمت ها

اینکه کشاورزی در استان بر اساس یک برنامه جامع و یک نقشه راه انجام نمی شود و هیچ سندی در این خصوص تدوین نشده و یا اگر شده متولی و یا ضمانتی برای اجرا ندارد مشکات فراوانی را برای کشاورزی و کشاورزان و ... ایجاد کرده ، خود از مشکلات اصلی استان است که سازمان عریض و طویل جهاد کشاورزی در بخشی از ماموریتش برای انجام آن ایجاد شده و فعالیت می کند .

فراوانی یک محصول در یک سال بر اثر کشت زیاد با نظر به قیمت بالای آن ، کمبود تولید همان محصول در سال بعد به دلیل کاهش قیمت آن ، کشاورزی بر اساس محاسبه سود و زیان و دخل و خرج توسط کشاورزان ، توجه به رقص قیمت ها برای تصمیمات تولیدی و کشاورزی و ... از جمله آسیب هایی است که هر ساله و از نزدیک آنرا به چشم دیده ایم .

بازی با قیمت و میزان تولید سیب زمینی ، گوجه فرنگی ، کلزا ، سویا ، باقلا و ... در سالهای اخیر که منجر دفن کردن و یا عدم جمع آوری محصولات شده ، گواهی بر این مدعاست .

عماد   محمد رضا پور