ایران بهصورت بالقوه این توانایی را دارد که جریان انرژی به سمت شرق را با همکاری چینیها تضمین کند چنانکه برای اولین بار یک مانور سهجانبه بین ایران، چین و روسیه در بندر چابهار برگزار شد.
به گزارش گلستان ما ؛ رضا فدایی تحلیل گر مسائل سیاسی استان گلستان در مطلبی نوشت :
در اسطورهها و داستانهای ایرانی نام چین همواره تداعیکننده سرزمینهای دوردست بوده است. جایی در آخر دنیا و پر از توصیفات عجیب و غریب که جاده طویل ابریشم از آن آغاز میشود و میتوان سراغ زیباترین پارچه و مصنوعات را از آن گرفت. عمده همکاریهای ایران را در موضوعات اقتصادی بوده است.
بر خلاف آمریکا و اروپا که از ۲۰۰ سال گذشته به صورت مستقیم با چین و جامعه این کشور در رفتوآمد بودهاند، جامعه نخبگانی ایران تنها از سالهای انتهایی قرن بیستم است که شروع به آشنایی سطحی با این قطب مهم قرن ۲۱ کردهاست . وبعد از پیروزی انقلاب اسلامی روابط دو گشور گسترش پیدا نمود.اخیرا بعد سخنرانی احمدینژاد با انتقاد از انعقاد یک "قرار داد جدید ۲۵ ساله" : نقل محافل رسانه وممردم ونخبگان شده است . ودراین مطلب به دنبال شرح ماجرا هستیم .
آیا این فرایند محرمانه بوده است؟
محمود احمدینژاد در تازهترین سخنرانی خود با انتقاد از انعقاد یک "قرار داد جدید ۲۵ ساله" و بدون نام بردن از کشوری که این قرارداد با آن امضا شده گفت: "هر قراردادی که مخفیانه و بدون درنظر گرفتن خواست و اراده ملت ایران با طرفهای خارجی منعقد شود و برخلاف منافع کشور و ملت باشد، معتبر نیست و ملت ایران آن را به رسمیت نخواهد شناخت"
نکته اول : این است که در اعلام مراحل تدوین این سند تاکنون هیچ محرمانگی وجود نداشته است که افرادی ادعای کشف آن را داشته باشند. بهمن 94 و یک هفته پس از شروع اجرای برجام در سفر تاریخی «شی جین پنگ» رئیس جمهور چین به ایران بیانیه ای مشترک میان دو کشور تنظیم و منتشر شد که در بند ششم آن آمده است «نظر به اراده راسخ طرفین برای توسعه روابط دو کشور و با توجه به مکمل بودن ظرفیت های اقتصادی و همچنین وجود زمینه های مختلف همکاری در عرصه های انرژی، زیرساختی، صنعتی، فناوری و دیگر زمینه های مشترک، دو طرف توافق می کنند رایزنی ها و مذاکرات لازم برای انعقاد قرارداد همکاری های جامع 25ساله را در دستور کار قرار دهند.
نکته دوم : بعدی این که ادعاهایی از جمله این که در سفر ظریف به چین سند امضا شده یا دولت سند را تصویب کرده درست نیست زیرا همان گونه که به طور رسمی نیز اعلام شده این پیش نویس است و بازهم باید دو طرف نظر نهایی را بدهند و قطعا مواردی هم برای مذاکره حضوری باقی خواهد ماند.
نکته سوم : دیگر این که می گویند چرا جزئیات سند منتشر نمی شود یک دلیل همان موضوع نهایی نشدن سند است و دلیل دیگر این که در هر توافقی باید رضایت دو طرف کسب شود و در این موضوع نیز شنیده ها حاکی است از آن جایی که با علنی شدن موضوع، آمریکا فشارهایش را شدت خواهد بخشید تا سند از بین برود، بنابراین چینی ها تاکنون موافق انتشار آن نبوده اند.
همچنین سند به مجلس برود و نمایندگان نیز در جریان جزئیاتش قرار بگیرند. اما درباره ابهامات مطرح شده در پایگاه انگلیسی پترولیوم اکونومیست باید گفت که طبق مدارک موثقی غیر از عدد 25 سال که مربوط به مدت اجرای این برنامه است در سند اصولا هیچ عدد و رقمی وجود ندارد و به صورت منطقی نیز سندی که برای 25 سال تدوین می شود نباید عدد و رقم داشته باشد.
نکته چهارم : از نکات بحث برانگیز درباره سند، شایعه واگذاری 5 ساله جزیره کیش به چین است در حالی که در این متن راهبردی هیچ اشاره ای به کیش نشده و تنها در یک بند آمده «سرمایه گذاری و توسعه جزایر منتخب در حوزه گردشگری،صنایع پتروشیمی ، شیلات و... توسط چین» که البته این جزایر نیز از سوی ایران و با توجه به مصالح و نیازهای ما انتخاب و معرفی خواهند شد.
* چرا ایران شرق را انتخاب خواهد کرد؟
نکته اول : در خصوص روابط ایران و چین این است که سطح تعهدات دوجانبه هیچگاه تاکنون به یک سطح گرفته بود.راهبردی نرسیده است.
در حقیقت، رابطه دو کشور بیشتر بر اساس معاملات کوتاهمدت تجاری بر اساس خرید نفت و فروش کالاهای ساخته شده بود.
برای اینکه بتوان مقایسه درستی از سطح این روابط داشت کافی است نگاهی به کشور همسایه یعنی پاکستان بیندازیم. چین و پاکستان در ابتدای دهه ۹۰ میلادی یعنی ۳۰ سال پیش، قرار داد لغو روادید را بین دو کشور نهایی کردند.
یک تفاهمنامه برای تجارت آزاد دو کشور امضا کرده و بعد، آن را با یک سوآپ ارزی دو طرفه برای تجارت دوجانبه تکمیل کردنددر مقابله با تحریمهایی که کشورهای غربی عامل آنها هست رویکرد نگاه به شرق از یکسو پاسخی به این عدم حسن نیت است که تفاهم درازمدت راهبردی با چین میتواند بخشی از آن باشد و از سوی دیگر محملی است برای حفظ منافع نکات بسیار مهم این سند می توان به توافق بر سر تجارت با ارزهای ملی یاد کرد.
همچنین در این سند بارها به طرح بزرگ چین به نام «یک کمربند- یک راه» (طرحی بر بستر مسیر جاده ابریشم) اشاره شدها ست.
نکته دوم : ایران بهصورت بالقوه این توانایی را دارد که جریان انرژی به سمت شرق را با همکاری چینیها تضمین کند چنانکه برای اولین بار یک مانور سهجانبه بین ایران، چین و روسیه در بندر چابهار برگزار شد.
علاوه بر این، ایران همانند چین در خصوص عدم دخالت قدرتهای بزرگ در امور داخلی کشورها همنظر و خواهان بهوجود آمدن نوعی از نظام چندقطبی در دنیا است. کنار گذاشتن تمام قطعات این پازل نشان میدهد که جهتگیری حرکت ایران به سمت شرق کاملاً درست و بجا بوده است.
نکته سوم : پس از برجام و بالاخص پس از خروج ایالات متحده آمریکا از آن تقریبا روشن شد که هیچ حسن نیتی را از سمت طرف غربی در روابط با ایران نمیتوان انتظار داشت.
حتی کسانی که روزگاری بیپرده از توافق هستهای ایران و 1+5 دفاع میکردند به رفتار شدیدا ضدایرانی آمریکا در سه سال اخیر اذعان دارند اما اعتراف مهمتر آنها این است که کشورهای اروپایی نیز پس از خروج آمریکا از برجام نشان دادند که نه توان مقابله با خواست آمریکا را دارند و نه عزم و ارادهای برای ایجاد این توان. به دیگرسخن، غرب آنقدر برای روابط با ایران اهمیت قائل نبود و آنقدر در قبال ایران حسن نیت نداشت که تلاشی برای حفظ منافع ایران در چارچوب توافقی که خود روزگاری از آن بهعنوان موفقیتی بزرگ یاد میکرد هم صورت نداد:
چین میگوید من میخواهم کشور خود را بسازم، نمیخواهم جای آمریکا را بگیرم، میخواهم از چین واحد دفاع کنم و نمیخواهم رهبری جهان را برعهده گیرم. اما کرونا موجب شد چین به دنیا بگوید سیستم من بهتر از سیستمکاپیتالیستی است، من کمترین خسارت را در خطرناکترین نقطه دیدم و قدرت دارم به همه جهان سرویس بدهم ما میشود،
علت حسا سیت آمریکا در باره این قرارداد چیست*
یکی دیگر از نکات جالب در مورد روابط ایران و چین، حساسیت عجیب آمریکاییها در این باره است. طبیعی است که توسعه روابط چین و ایران به هیچ عنوان خوشایند واشنگتن نیست .کایزر، چین در حال تبدیل شدن به بزرگترین اقتصاد جهان است و دلیل آن رشد بیشتر اقتصاد این کشور نسبت به دیگر کشورها نیست بلکه تأثیرپذیری کمتر اقتصاد چین از کرونا است.
کایزر میگوید: در عین حال اقتصاد آمریکا به همراه انگلیس،فرانسه و ایتالیا به شدت از رکود در اقتصاد جهانی آسیب خواهد دید و چین کمترین تأثیرپذیری را خواهد داشت بنابر این به صورت پیشفرض چینیها به بزرگترین اقتصاد جهان تبدیل خواهند شد .
در ماجرای همکاری ایران و روسیه در جریان نبرد با ترورریستهای تکفیری در سوریه هنگام فرود و سوختگیری بمبافکن توپولف- ۲۲ ام روسی در پایگاه شهید شاهرخی همدان تحرکاتی، از ضرورت تحریک احساسات ملی ایرانیان در مقابل گسترش روابط دوطرفه ایران و روسیه سخن میگوید لذا تغییر جهتگیری ایران از غرب به سمت شرق برای بدنه بعضاً غربگرای اقتصاد و بوروکراسی ایران، کمی سخت باش می باشد
انتهای پیام /
© کپی بخش یا کل هر کدام از مطالب گلستان ما با ذکر منبع امکان پذیر است.
نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط خبرگزاری گلستان ما در وب سایت منتشر خواهد شد
پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد