به گزارش گلستان ما ؛ شیشه یکی از مواد مخدر محرکه ای است که این روزها در جامعه شایع شده و نیاز هست تا خانواده ها برای پیشگیری از افتادن فرزندان در دام اعتیاد در خصوص این ماده و مضرات ان بیشتر بدانند .

در همین خصوص نگارنده که رئیس هیات مدیره موسسه خیریه رهپویان عشق استرآباد است و چندین سال در خصوص کلاس های آموزشی پیشگیری و درمان اعتیاد برای خانواده ها تجربه دارد به رشته تحریر در آورده است .

که ابتدا نیاز هست تا خانواده ها با مفاهیم زیر آشا شوند :

مواد مخدر: موادی که مصرف آنها سیستم عصبی را کند می‌کند.

مواد محرک: موادی که مصرف آنها سیستم عصبی را تحریک می‌کند.(روی حافظه تأثیر شدیدی دارد)

دوپامین: یکی از انتقال دهنده‌های عصبی است که می‌تواند باعث:

- توانایی لذت بردن

- توانایی حرکت داشتن

- توانایی انگیزه داشتن

- توانایی تصمیم گیری شود.

چنانچه دوپامین‌ها بر اثر مصرف مواد بخصوص شیشه تخریب گردد مدت 6 ماه طول می‌کشد تا دوباره ترمیم و بازسازی شود.(سلول‌های مغز تخریب می‌شود ، از بین نمی‌رود)

میزان ترشح دوپامین در شرایط عادی 100 می‌باشد. این سطح با مصرف مواد زیر به این گونه افزایش می‌یابد:

- یک تکه کیک: 150

- شنیدن خبر خوب: 22

- مصرف تریاک:220

- مصرف کوکائئین: 350

- لذت جنسی: 400

- مصرف شیشه: 1200

هورمون مغزی دوپامین به ما توانایی و انرژی بیشتری می بخشد و کمبود آن باعث خستگی و بی حوصلگی در افراد می‌شود . در حالی که سروتونین حس خوشبینی و رضایت مندی را در وجود ما افزایش می دهد و تنش را نیز کاهش می دهد . مردان اغلب دوپامین کم می آورند . از سوی دیگر زنان بیشتر سروتونین کم می آورند که باعث احساس افسردگی در آنان می شود.

اگر گوشت بیشتری بخورید بدنتان دوپامین بیشتری می‌سازد و لازم است چربی بدن زنان بیشتر باشد و لذا بدن باید چربی مورد نیاز در روز مره را مصرف کند تا این حس ناخوشایندی ایجادنشود و بتواند در برابر تنش ها مقابله کنند . پژوهشگران آمریکایی کشف کردند که هورمون دوپامین که در مغز ترشح می شود نقش دوگانه ای داشته و تنها منجر به بروز نشاط و آرزو نمی شود بلکه سبب بروز ترس و هراس نیز است.

در شرایط معمولی وقتی بشر از انجام دادن کاری لذت ببرد و به عبارتی دیگر پاداش بگیرد، از مناطق پایینی مغز او موادی به اسم دوپامین و نوراپی نفرین ترشح می‌شود و بر روی قشر و سایر مراکز حیاتی آن اثر می‌کند و احساس لذت و پاداش به او دست می‌دهد و سعی در تکرار آن عمل دارد. یکی از آثار سوء مواد مخدر فعال شدن همین سیستم است. بنابراین کسانی که یک بار با این مواد آشنا می‌شوند چون سیستم پاداش در مغز آنها تقویت شده، تمایلی شدید به تکرار مصرف آن پیدا می‌کنند. از بین مواد مخدر، هروئین به سهولت در چربی حل می‌شود. مغز انسان نیز مقدار زیادی چربی دارد و بنابراین در مقایسه با مرفین و مشتقات آن، هروئین پس از مصرف در زمان کوتاه‌تری روی مغز اثر می‌کند. کدئین نیز که از مشتقات تریاک است به آسانی در سیستم گوارش جذب شده و در بدن تبدیل به مرفین می‌شود. در یک مطالعه روشن شده است که در معتادان، یکی از آثار سوء مصرف مواد، کاهش جریان خون در بعضی از نواحی مغز است.

با مصرف زیاد؛ تنفس و ضربان قلب افزایش یافته، تپش قلب پیدا می کنند. فشار خون و دمای بدنشان بالا می رود و احساس گرما می کنند پس زیاد آب می خورند! ضربان قلب نامنظم می شود. بشدت تحریک پذیر و پرخاشگر می شوند و ممکن است دست به هر خشونتی بزنند. اضطراب، گیجی، لرزش اندامها، تشنج و در نهایت ایست قلبی و مرگ هم از دیگر عوارض سوء مصرف شیشه است.
سوء مصرف طولانی مدت شیشه منجر به ایجاد بدبینی شدید، خشونت، کاهش شدید حافظه، توهم های شنوایی و بینایی، سایکوز ( جنون آنی ) و بسیاری اختلالات عصبی دیگر و در نهایت مرگ می شود.

محرومیت از مت آمفتامین: خستگی، اضطراب، افسردگی، توهم، پارانوییا، بی قراری و گیجی

(افسردگی: احساس غم، دلسردی، ناامیدی،نداشتن روحیه به مدت حداقل 2 هفته در اغلب ساعات روز موجب اخلال در بخشی از زندگی)

در سیستم اعصاب مرکزی، سلولها یا رشته های عصبی بصورت مستقم به هم متصل نیستند. بلکه بین انتهای سلول قبلی با ابتدای سلول بعدی فضای بسیار کوچکی وجود دارد که به این فضا در اصطلاح پزشکی سیناپس می گویند.

برای اینکه یک سلول عصبی بتواند پیامی را به سلول دیگر انتقال دهد باید از انتهای خود ماده ای به داخل این فضای کوچک ترشح کند.( به این ماده در اصطلاح پزشکی نوروترنسمیتر می گویند) این ماده بر روی گیرندهایی که در ابتدای سلول بعدی قرار دارند می نشیند و به این ترتیب پیام منتقل می شود. در سیستم عصبی نوروترنسمیترهای زیادی وجود دارند که ترشح هرکدام منجر به علایم خاصی می شود.

دوپامین و سروتونین دو نوع هورمونی هستند که سوء مصرف شیشه یا مواد محرک باعث افزایش ترشح آنها در مغز می گردد و اختلال در نسبت ترشح آنها در ایجاد بیماری‌هایی مانند افسردگی یا دوقطبی نقش اساسی را بازی می کند. سوء مصرف شیشه ترشح دوپامین، سروتونین و نور اپی نفرین را در سیناپسهای عصبی در مغز به شدت افزاش می دهد و منجر به تحریک سلولهای مغز می شود. شخصی که به سوء مصرف شیشه روی می آورد در ابتدا علایم بسیار خوبی را تجربه می کند.

در ابتدا سوء مصرف شیشه باعث می‌شود که تجربه‌های لذت بخش با شدت بیشتری احساس شوند. فرضا اگر شما از شنیدن یک موسیقی لذت می برید و محو آن می‌شوید شخصی که ماده محرک استفاده کرده است بر روی نت های آن موسیقی پا می‌گذارد و همراه با آن به پرواز در می آید!!

قدرت تمرکز و اعتماد به نفس در چنین فردی به شدت بالا می‌رود، خطر را از خود دور می‌داند.( به قول معروف دل و جرئتش زیاد می‌شود) حال تصور کنید چنین فردی در حال رانندگی چه وضعیتی خواهد داشت! بخاطر جرات زیاد فاصله ایمن را در نظر نمی گیرد. با سرعت زیاد از یک وجب جا سبقت گرفته وجاده را محیط خطرناکی برای خود و دیگران می کند! معمولا این افراد توسط پلیس دستگیر می شوند. اگر هم تصادف کنند تصادف های مرگباری خواهند داشت.

بسیار مهربان و صمیمی می‌شوند! خلاقیتشان زیاد می‌شود! شخصی که تا دیروز نمی‌توانست یک خط شعر حفظ کند شاعر می‌شود و شعر می‌گوید! بسیار دست و دلباز می‌شوند بطوریکه براحتی می‌توان از آنها پول یا چک گرفت! پس احتمال سوء استفاده مالی از این افراد وجود دارد!

در ابتدا حتی ممکن است وضعیت اقتصادی این افراد بهتر شود! این درست مانند آنست که بیمار وامی با بهره زیاد به خودش می دهد و احساس می کند ثروتمند شده است ولی وقتی این وام را پس می دهد به شدت فقیر و بی چیز می شود!

متاسفانه شیشه شخص را در وضعیتی قرار می دهد که تمایل به درمان ندارد و شاید این مصیبت بار ترین تاثیر شیشه بر مغز باشد که درمان و پیگیری این افراد را مشکل کرده است!

به علت ترشح زیاد دوپامین‌ها یا سروتنین‌ها، بعداز اندک زمانی انتهای اعصاب مغز تحلیل رفته و مغز نمی تواند روند طبیعی خود را داشته باشد و بیمار نه اینکه علایم خوبی تجربه نمی کند بلکه فقط بخاطر ترس از عوارض ترک شیشه که مربوط به کارکرد ضعیف مغز است اقدام به سوء مصرف آن می نماید!

بخاطر داشته باشیم که اعتیاد به مواد در هر نوع آن که باشد در ابتدا با تجربه های بسیار لذت بخشی همراه است بصورتی که شخص اعتقاد پیدا می کند که می تواند بصورت کنترل شده مواد را مورد سوء مصرف قرار داده و از تجربه های لذت بخش آن برخوردار شود! غافل از اینکه ثابت شده است که مصرف حتی مقدار کم مواد مخدر یا محرک، ساختمان مغز و کارکرد آنرا بطور هم زمان تغییر می دهد که صحبت در مورد آن از حوصله این بحث خارج است.

همچنان که گفته شد در حال حاضر درمان مواد محرک از جمله شیشه از مشکل ترین درمان های سوء مصرف مواد است که توسط یک تیم مجرب صورت می گیرد. برای درمان، بر اساس مدت، مقدار، نوع و روش مصرف ممکن است فرد نیاز به درمان دارویی یا بصورت بستری و یا بصورت سرپایی داشته باشد. بعد از آن اختلالات روانپزشکی بیمار باید توسط روانپزشک آشنا به درمان سوء مصرف مواد مورد بررسی و درمان قرار گیرد و بدنبال آن یا هم زمان آموزش خانواده، آموزش مهارت های بهبودی اولیه و پیشگیری از بازگشت و رفتار درمانی انجام شود

Methamphetamine وقتی وارد سیستم عصبی مرکزی CNS می شود، باعث آزاد شدن ناگهانی واسطه شیمیایی دوپامین ((Dopamine از مغز می‌شود که باعث تحریک سلولهای مغزی و افزایش خلق و خو و حالت تهاجمی و غیر قابل کنترل و افزایش حرکات جسمی می شود. که در صورت ادامه مصرف بعد از مدت طولانی علایم بدخلقی و افسردگی و علایم اختلال حرکتی مثل پارکینسون در فرد ظاهر می شود.

این ماده به صورت داخل بینی و خوراکی و داخل رگ و کشیدنی مصرف می شود و بلافاصله بعد از مصرف حالتی به نام rush یا flash در فرد ایجاد می گردد و افراد به سرعت اعتیاد پیدا می کنند و مجبورند هر روز مقدار مصرف را زیاد کنند.

مصرف این ماده می تواند باعث کاهش اشتها برای روزها، افزایش تعداد تنفس، افزایش فعالیت فیزیکی، افزایش دمای بدن و تحریک پذیری و بی خوابی گیجی، لرزش و تشنج، اضطراب و بدبینی و خشونت را سبب شود. که تشنج و افزایش زیاد دمای بدن باعث مرگ افراد می گردد. همچنین با صدمه روی عروق باعث سکته های مغزی و قلبی می گردد.

یکی از عوارض روانی آن ایجاد بیماری روانی شبیه اسکیزوفرنی است شامل توهمات بینایی و شنوایی و بدبینی و پرخاشگری است.

مصرف این ماده به تدریج در بین حیوانات افزایش دارد طبق بررسی در سال 2004 میلادی در ایالات متحده آمریکا 6.2% از دانش آموزان دبیرستانی حداقل یکبار مصرف شیشه را تجربه کرده اند.

آثار مصرف

- احساس سرزندگی و سرحالی - افزایش ضربان قلب

- افزایش توانایی جنسی - افزایش هوشیاری

- افزایش اشتها - کاهش خواب و آرامش

- پرحرفی - تولید افکار بدبینانه

- بیقراری - خلق تحریک پذیر

- شیشه باعث افزایش شدید میل جنسی در خانم ها می شود - افزایش فعالیت بدنی

عوارض مصرف ترک(خماری):

- پرخاشگری - کاهش توانایی جنسی

- عدم کنترل روانی - انواع اختلالات پارانویی( بدبینی)

- ایجاد وابستگی روانی شدید - احساس گم گشتگی( چیزی گم کردن)

- مرگ مغزی - اختلال اسکیزوفرنی(ازنوع آشفته)

- خلق تحریک پذیر - عصبی بودن وبهانه جویی

- احساس گم گشتگی( چیزی گم کردن) - احساس بی حوصلگی

- احساس کسلی و سستی ( کم انگیختگی)

مصرف شیشه باعث می‌شود تا:

-         فرد خطر را از خود دور بداند

-         اعتماد به نفس و تمرکز فرد افزایش یابد

-         سرخوشی زیادی احساس کند

-         رنگ ها را درخشان ببیند

-         حس شنوایی فرد قوی شود

-         جسور و بی پروا شود

-         مهربان و صمیمی شود

-         خلاقیت زیاد شود

-         فرد بیش از اندازه حرف بزند

جنب و جوش زیادی پیدا کند

پویا مفرد رئیس هیات مدیره موسسه خیریه رهپویان عشق استرآباد

انتهای پیام/