به گزارش گلستان ما ؛ قدمت مطبوعات و رسانه های فعال کنونی در گلستان که در سال 1376 از مازندران منفک و به عنوان استان مستقل شناخته شد به همان سال تاسیس آن یعنی سال 76 بر می گردد که استان دارای دو مجوز انتشار نشریه به نام های یاپراق (14/07/76) به مدیرمسئولی آقای یوسف قوجق و صحرا (21/07/76) به مدیرمسئولی آقای عبدالرحمن دیه جی شده است.

نشریات گلستان نو (محمد آذری مهر)، گلشن مهر (احسان مکتبی)، مختومقلی فراغی (اراز محمد سارلی)، همزیستی (تاج محمد کاظمی)، حریف (احمد قلیش لی)، گلستان سلام (محمدرضا بابائیان)، اقتصاد گلستان (موسی جرجانی)، ستاره گلستان (جمشید نیرومند) و کیمیای گلستان (منیره جندقی) از نشریاتی بودند که به ترتیب تا پایان سال 1384 مجوز انتشار دریافت کرده اند.

از سال 1376 تاکنون که مدت بیست سال از تاریخ مطبوعات این خطه و نیز استقلال استان می گذرد متاسفانه تاکنون رنگ روزنامه به خود ندیده است و از نظر انتشار روزنامه در شمار آخرین استان کشور است هرچند به نسبت استانهای مشابه از نظر کمی بویژه در دولت یازدهم رشد چشمگیری داشته اما از نظر کیفی متاسفانه نه تنها راضی کننده نبوده است که سیر نزولی هم داشته است.

دلایل متعددی برای توقف و رکود کیفی مطبوعات، ریزش مخاطب، کم شدن تیراژ وجود دارد اما ذکر دو عامل ضروری است؛

اول: وجود مدیران مسئولی که روزنامه نگار نیستند ، دوم: خبرنگارانی که روزنامه نگار نیستند ،

در آغاز این پرسش مطرح می شود که آیا مدیرمسئول الزاما باید روزنامه نگار باشد ؟! این سوال را باذکر چند مثال پاسخ می دهیم، آیا مدیر یک بیمارستان خود نباید پزشک باشد و از حرفه پزشکی سررشته داشته باشد و یا اینکه فرمانده یک مجموعه نظامی نباید نظامی باشد و فنون نظامی گری را فراگرفته باشد و اگر اینگونه نباشد چه اتفاقی ممکن است رخ دهد! پاسخ واضح است؛

بنابراین ناگفته پیداست که مدیر یک مجموعه ژورنالیست نیز طبعا باید از نظر دانش روزنامه نگاری نسبت به خبرنگاران خود سرآمد باشد و تردیدی نیست که عدم تخصص در مدیریت، کل مجموعه را به قهقرا می برد.

سوال دیگر اینکه باید دید روزنامه نگار کیست! انسانهای زیادی در سراسر جهان در مطبوعات و رسانه ها مشغول فعالیت هستند و جسته و گریخته مطالبی را روی خروجی رسانه های متبوع می برند ، اما آیا براستی همه این افراد روزنامه نگارند؟! قطعا خیر، حتی اگر این افراد دارای مدرک معتبر روزنامه نگاری نیز باشند در شمار روزنامه نگاران به حساب نمی آیند.

البته روزنامه نگاری مادرزادی هم نیست و مستلزم آموزش و یادگیری مستمر ، استعداد بالا، هوشمندی و پشتکار و مهمتر از همه ذوق به دانستن و آگاهی دادن است که شخص را گام به گام به دنبال خود می برد. عده ای روزنامه نگاری را یک حرفه می دانند که البته سخن درستی است اما حرفه ایست که باید صنعت آن را فرا گرفت و بدون آن روزنامه نگاری معنایی ندارد و رسالتی جز آنچه برای آن تعریف شده است را منتقل می کند و شاید این سخن گراهام بل صحیح باشد که ' آمریکا سرزمین مخترعان است، و بزرگترین مخترعان روزنامه نگاران هستند.'

در مقابل عده ای دیگر نویسندگان را در شمار روزنامه نگاران می آورند در حالی که به هیچ وجه این طور نیست. شاید روزنامه نگاران واقعی نویسندگان چیره دستی باشند اما الزاما نویسندگان روزنامه نگار نیستند و برخی نویسندگان حتی الفبای روزنامه نگاری راهم نمی دانند و اگر آنها روزنامه نگار بودند اساتید دانشگاه و نویسندگانی که مقالات علمی را در برترین نشریات معتبر ارائه می دهند باید در زمره برترین روزنامه نگاران باشند اما آیا براستی اینگونه است؟!

با توجه به آنچه گفته شد واضح و روشن است روزنامه نگار یا ژورنالیست دارای استعداد و توانایی ویژه ای است، مفسر زبردستی است و حداقل در یکی از رشته های گزارش نویسی، خبر، یادداشت، مقاله و سرمقاله نویسی متخصص است. روزنامه نگار باید قوه تجزیه و تحلیل داشته باشد و بواسطه اینکه قانون وی را مسئول یکایک مطالب رسانه می داند ناگزیر باید از کلیه مسائل آگاهی داشته باشد و به گفته بزرگان از نظر دانش و علوم، اقیانوسی به عمق یک وجب باشد و از هر لحاظ از زیرمجموعه خود بالاتر باشد.

با توجه به نکته فوق در خصوص عامل اول به جرات می توان گفت مدیران مسئول رسانه های استان که دارای تحصیلات آکادمیک در حوزه مطبوعات و رسانه هستند به تعداد انگشتان یک دست هم نمی رسند و در خصوص افرادی که دارای تجربه روزنامه نگاری بوده و خود در این عرصه قلم می زنند و می توان از آنها به عنوان روزنامه نگار یاد کرد کمتر از 10 نفر هستند.

طبعا در چنین شرایطی روزنامه نگار تولید و پرورش پیدا نمی کند زیرا شخصی که باید سیاست و چارچوب رسانه را سمت و سو دهد و مشی آن را تعیین کند خود از توانایی ویژه ای برخوردار نیست و زیرمجموعه با تجارب اندک و اطلاعات پراکنده نمی توانند نشریه ای را منتشر کنند که مخاطب را به پیشخوان روانه کند. لذا در چنین وضعیتی ما دارای رسانه ای هستیم که به ظاهر زنده است اما کارآیی نداشته و نمی تواند اهدافی را که برای آن پیش بینی شده به مرحله اجرا در آورد. این گونه رسانه ها خیلی زود از جامعه پس زده می شوند و باید دیر یا زود کرکره خود را پایین بکشند.

اما در خصوص عامل دوم وضعیت اندکی متفاوت است، بطوری که می دانیم تعداد خبرنگاران به نسبت مدیران مسئول در همه جای دنیا بیشتر است.

خبرنگاری حرفه ای شریف و شخصیتی جریان ساز است که در طول تاریخ و در همه دوره ها به عناوین مختلف وجود داشته و نقش خود را در حوادث روزگار به خوبی ایفا کرده است. حرفه ای که کمترین ویژگی آن صداقت است و دقت در صحت و سقم و انتقال اخبار تا جایی است که سلیمان نبی (ع) هم در داستان هدهد بر آن صحه گذاشته است، هنگامی که هدهد در جلسه ایشان غایب بود و بعد از آمدنش سلیمان علت غیبت را جویا شد و هدهد گفت که از ملکه خبر آورده است که آن قوم خداوند را اطاعت نمی کنند و سلیمان فرمود 'ما تحقیق می‎کنیم تا ببینیم تو راست می‎گویی یا دروغ؟!'

خبرنگار باید چشمان بینای جامعه خویش باشد و تیغ برانی تا قدرتمندان و زورگویان را به زیر بکشد و کژی ها و ناراستی ها را آشکار گرداند و ای کاش بدانند آنهایی که شایسته این نام هستند تا چه اندازه مقدس و عاری از هرگونه آلودگی اند.

حال پرسش این است نظر به موارد و مشخصاتی که برای روزنامه نگار بیان شد آیا می توانیم همه خبرنگاران را روزنامه نگار بنامیم ؟! مسلما جمع کثیری از خبرنگاران روزنامه نگار نیستند که اگر چنین بود وضعیت رسانه های ما به شکل کنونی هرگز نبود و مشکلی به نام بحران مخاطب و دهها مسائل دیگر وجود نداشت و با رشد روزافزون شبکه های مجازی در ایجاد ارتباطات و تبادل اطلاعات مخاطب را به دنبال خود فرا می خواند .

چرا که مخاطب در رسانه های امروزی دنبال خبر نیست و کوچکترین حادثه ای در هزاران مایل آن سوتر در کوتاه ترین زمان ممکن مخابره می شود. تجزیه و تحلیل وقایع و رویدادها خلاء بزرگی است که جوامع کنونی با آن روبرو هستند و این جز با خرد و رشد دانش روزنامه نگاری امکان پذیر نیست.

هرچند دلایل وتعابیر فراوانی راجع به بحران در رسانه های امروزی مطرح می شود اما علاوه بر دو عاملی که مطرح شد به صورت موضوعی هم می توان با تبادل نظر و نشست با کارشناسان متخصص مسائل را آسیب شناسی کرد و به فراخور ، نسخه ای برای آن پیچید.

* کارشناس مسئول مطبوعات اداره کل فرهنگ وارشاد اسلامی گلستان

منبع :ایرنا

نتهای پیام /