به گزارش گلستان ما ؛ زين العابدين جعفري(دانشجوي دكتري جامعه شناسي دانشگاه شيراز) همان طور كه اغلب انديشمندان اين مرز و بوم اذعان دارند، مقوله هويت در زمره مهم‌ترين شاخص هاي پيشرفت و ترقي يك ملت به حساب مي آيد. ملتي كه از خودباخته باشد و با گذشته فرهنگي و تمدني خويش، ارتباط معناداري برقرار نكند و از آن براي دوران معاصر خويش، اندوخته در خور فراهم نسازد، محكوم به شكست در عرصه هاي داخلي و بين المللي است.

جهان امروز به مدد گسترش ارتباطات از طريق تكنولوژي هاي رسانه اي، جهاني به غايت كوچك و فشرده است و حتي از تعبير دهكده جهاني مارشال مك لوهان نيز فراتر رفته و اينك جهان از طريق گوشي هاي همراه هوشمند، در دستان هر فردي بر روي كره زمين، جاي گرفته است. بازيگر بودن و فعال بودن  هر ملتي در اين جهان، نيازمند آگاهي از وضعيت هويتي اعضاي آن است.

كشور تاريخي ايران كه در برهه هاي متعددي از تاريخ مكتوب زندگي اجتماعي بشر، بازيگري كم نظير و قدرتمند بوده است و سابقه تمدن سازي و نقش آفريني فرهنگي فراواني نيز دارد، اينك با مشكلات هويتي مختلفي روبروست و پايه اصلي آنها نيز آشنا نبودن ايراني ها با فرهنگ غني خود و مرعوب شدن در برابر هجمه سنگين تكنولوژيك دنياي مدرن است.

براي يك خيزش مجدد و به منظور بيداري شير بيشه هويت ايراني، بايد توجهي تام و تمام به مقوله هويت داشت. به اختصار يادآوري مي‌كنم كه هويت جديد ايراني بايد شامل سه بُعد اصلي «ايراني بودن»، «ديني بودن (اسلامي بودن) » و «مدرن بودن» باشد تا بتواند ايران و ايراني را به عنوان يك قدرت به پا خاسته و بازيگر مهم بين المللي به جهان معرفي كند.

اين خيزش البته در عرصه اقتصادي، خود را به شكل حمايت از توليد ايراني و مصرف نكردن كالاي خارجي (اعم از كالاي  قانوني و قاچاق) نشان خواهد داد. هويت جديد ايراني در هر يك از سه بُعد اساسي خود بايد حداقل، دو مؤلفه مهم را كه به آنها اشاره مي شود، در بر داشته باشد:

- در بُعد ايراني بودن، از ميان انبوهي از مؤلفه ها و شاخص هاي مهم هويت تاريخي ايرانيان، بايد ازدو ويژگي اساسي فرهنگ ايرانيان يعني « تساهل و باز بودن فرهنگي » و « اعتدال و ميانه روي » بهره بگيريم. هويت ايراني جديد بدون استفاده از اين مؤلفه ها كارآيي لازم را نخواهد داشت. اين مؤلفه ها تضمين كننده ارتباط و تعاملي معتدل و متناسب هم در داخل كشور و هم در عرصه هاي بين المللي است.

- در بُعد ديني بودن كه در ايران تقريباً با اسلامي بودن هم پوشاني دارد؛ دو مؤلفه مهم «يكتاپرستي» و « عدالت طلبي و برابري جويي »  كه وجوه مشترك ديني در بين همه ايرانيان ديندار است، ميتواند به برقراري ارتباطات عادلانه در نظام نابرابر جهاني در زير بيرق عدل الهي كمك شاياني بكند.

- در بُعد مدرن بودن، توجه به دو مؤلفه اساسي « فرديت مسئول » و «آزادي معقول» كه از شاخص هاي اصلي مدرنيته به شمار مي رود، تكميل كننده دستگاه مختصات هويت جديد ايراني خواهد بود. مسؤوليت پذيري فردي در هر حوزه فعاليتي در كنار فراهم بودن آزادي هاي معقولي كه لازمه بروز خلاقيت هاي فردي و در نهايت رشد و توسعه جمعي است، مي تواند وجه مدرن بودن هويت جديد ايراني را شكوفا سازد.

بايد توجه داشت كه اين مؤلفه هاي هويتي در شرايط امروزي، يك شبه ايجاد نخواهد شد و به تمرين و ممارستي دائمي و نيز رصدي هميشگي از سوي خود مردم نياز دارد تا نسل هاي آتي بتوانند بر شانه هاي استوار مردمان امروز ايران زمين بايستند و همزمان كه در برابر قدرت هاي خارجي مرعوب نمي شوند، بتوانند توليدات فرهنگي و مادي خود را به آنها عرضه كنند.

انتهای پیام/