تابستان امسال دلار هم روزهای داغی را پشت سر گذاشت و در اتفاقی بی‌سابقه به مرز حدود 20 هزار تومان رسید، این شوک افزایش نرخ دلار بازاریان را به واکنش‌های هیجانی وا داشت و شاهد بودیم که قیمت کالاهایی که شاید حتی هیچ ربطی به دلار هم نداشت با افزایش روبه‌رو شد!

بازار کالا بعد از پشت سر گذاشتن سیر صعودی حالا با کاهش نرخ ارز نه تنها قیمت کالاها در بازار نه تنها کاهش نیافته، بلکه در برخی کالاها هنوز هم شاهد افزایش قیمت‌ هستیم.

تصور عامه مردم بر این است که جنسی که گران شود، دیگر ارزان نمی‌شود؛ آنها بر اساس تجربه معتقدند اصولا قیمت‌ها پس از بالارفتن برای کاهش انعطاف نداشته و به سختی و با روندی کند به سمت قیمت‌های قبل می‌رود.

با فروشندگان هم که صحبت کنید دلیلشان برای تغییر ندادن قیمت‌ها پس از کاهش نرخ دلار معمولا این است که کالا را با قیمت بالا خریداری کرده‌اند و اگر با قیمت کمتر بفروشند، متضرر می‌شوند یا اینکه اگر کالا را با قیمت کم بفروشند برای جایگزینی آن با قیمت جدید دچار مشکل خواهند شد.

ضعف دستگاه‌های نظارتی برای استیفای حقوق مصرف کننده

اما دکتر محمدرضا خوش چهره، استاد اقتصاد دانشگاه تهران در گفتگو با مرصاد اظهار داشت: اینکه قیمت ها به تناسب تغییر دلار کاهش نیافته‌اند از ضعف نظارت دستگاه‌های کنترلی و نظارتی در سطح ملی و نظارت‌هایی که به قوه اجرایی و دولت باز می‌گردد حکایت دارد و بی اثر بودن سازمانهایی به اسم حمایت از مصرف کننده و دستگاه های بازرسی را نشان می دهد که می توانند استیفای حق کنند.

وی افزود: همچنین این موضوع پیام مهمی برای ارتقای کارآمدی این دستگاه‌ها و استیفای حقوق مردم است که باید مورد بازنگری و تجدید نظر قرار گیرد وگرنه مردم اعتماد خود را به نظام از دست خواهند داد و به سمت ناامیدی، سرخوردگی، ناهنجاری و آنارشیسم پیش می‌روند.

دکتر خوش چهره معتقد است که توانایی دستگاه‌های نظارتی متناسب با شرایط بحران نیست و باید در آن تجدیدنظر جدی صورت گیرد، زیرا این ضعف، اعتماد مردم نسبت به حکومت را هدف قرار می دهد.

این اقتصاددان تصریح کرد: در شرایطی که انسجام ملی مقوله ای مهم است دستگاه های دولتی و نظارتی که البته بخشی از آن به دولت و بخشی نیز به قوه قضاییه و حتی قوه مقننه بازمی‌گردد، نتوانستند مأموریت خود را به طور صحیح انجام دهند و این به اعتماد مردم به دستگاه های حکومتی آسیب می‌زند.

وی ادامه داد: همچنین باید به مردم فرصت حضور در صحنه داده شود، زیرا اوایل انقلاب تشکل‌های انقلابی در مساجد و شوراهای محله به کارها رسیدگی می‌کردند و به اقداماتی نظیر توزیع کالا و رسیدگی به وضعیت قیمتها اقدامی می کردند که در مقیاس محلی به خوبی هم عمل می کردند.

استاد دانشگاه تهران بیان داشت: همچنین یک اقدام کوتاه مدت این است که دستگاه قضا کالاهایی که انباشت می شوند و قیمتشان را پایین نمی‌آورند به نفع مردم مصادره کند و با استفاده از ظرفیت مردمی و تعاونی ها میان مردم توزیع کند، اما در بلند‌مدت باید دستگاه های نظارتی مورد تجدید نظر قرار گیرند و در این میان نیز باید از ظرفیت های مردمی و معتمدین مردمی با توجه به نقش مهمی که در انتخابات دارند استفاده شود.

مقاومت دلالان در برابر کاهش قیمت ها

رحیم زارع، سخنگوی کمیسیون ویژه حمایت از تولید ملی نیز اخیرا در گفتگویی مقاومت نرخ‌ها پس از کاهش قیمت طلا و ارز را به علت نفوذ دلالان در بازار دانست.

وی با بیان اینکه نفود دلالان در بازار باعث کاهش نیافتن¬ قیمت ها¬ در سایر بازارهای موازی شده است، افزود: بازارهای موازی طلا و ارز همسو با افزایش نرخ ها درگیر گرانی شده اما اکنون با نزول قیمت ها خود را درگیر نکرده اند.

سخنگوی کمیسیون ویژه حمایت از تولید ملی گفت: در ماه های اخیر با توجه به کاهش شدید ارزش پول مشکلات عدیده ای برای مردم ایجاد شده از اینرو لازم است تدابیری برای ساماندهی بازارهای موازی ارز و طلا نیز صورت بگیرد.

این نماینده مردم در مجلس دهم با بیان اینکه دولت باید با فعال کردن دوربین های نظارتی خود با هر نوع حباب قیمتی مقابله کند، تصریح کرد: متاسفانه در نوسانات نرخ ارز و کاهش ارز پول ملی بسیاری از واحدهایی تولیدی کشور نابود شده و بر آمار بیکاری افزوده شده از اینرو لازم است دولت کمیته ای برای ساماندهی وضعیت بازار با محوریت کاهش نرخ ها به ویژه در بحث تولید و مسکن ایجاد کند.

کمبود کالاها در بازار دلیل مقاومت در برابر قیمت هاست

کیوان کاشفی، عضو هیئت رییسه اتاق بازرگانی ایران نیز در گفتگو با مرصاد در خصوص چرایی عدم کاهش قیمت کالاها با وجود کاهش نرخ ارز اظهار داشت: بازار به دلیل کمبودها از خود مقاومت نشان می دهد و می‌بینیم که کاهش نرخ ارز تاثیری در قیمت‌ کالاها نداشته است.