به گزارش گلستان ما؛ عشق پاکان وسیله‏اى است براى اصلاح و تهذیب نفس، نه اینکه خود هدف باشد. اکنون باید ببینیم اسلام و قرآن محبوبى را براى ما انتخاب کرده‏اند یا نه.

قرآن سخن پیامبران گذشته را که نقل مى‏کند مى‏گوید همگان گفتند: «ما از مردم مزدى نمي خواهیم، تنها اجر ما بر خداست». اما به پیغمبر خاتم خطاب مى‏کند:
قُلْ لا اسْألُکُمْ عَلَیْهِ اجْراً الَّا الْمَوَدَّةَ فِى الْقُرْبى .
بگو از شما مزدى را درخواست نمى‏کنم مگر دوستى خویشاوندان نزدیکم.
اینجا جاى سؤال است که چرا سایر پیامبران هیچ اجرى را مطالبه نکردند و نبى اکرم براى رسالتش مطالبه مزد کرد؛ دوستى خویشاوندان نزدیکش را به عنوان پاداش رسالت از مردم خواست؟.
قرآن خود به این سؤال جواب مى‏دهد:
قُلْ ما سَالْتُکُمْ مِنْ اجْرٍ فَهُوَ لَکُمْ انْ اجْرِىَ الّا عَلَى اللَّهِ .
بگو مزدى را که درخواست کردم چیزى است که سودش عاید خود شماست. مزد من جز بر خدا نیست.
یعنى آنچه را من به عنوان مزد خواستم عاید شما مى‏گردد نه عاید من. این دوستى کمندى است براى تکامل و اصلاح خودتان. این اسمش مزد است و الّا در حقیقت خیر دیگرى است که به شما پیشنهاد مى‏کنم، از این نظر که اهل البیت و خویشان پیغمبر مردمى هستند که گرد آلودگى نروند و دامنى پاک و پاکیزه دارند (حُجورٌ طابَتْ وَ طَهُرَتْ)، محبت و شیفتگى آنان جز اطاعت از حق و پیروى از فضایل نتیجه‏اى نبخشد و دوستى آنان است که همچون اکسیر، قلب ماهیت مى‏کند و کامل ساز است.
مراد از «قربى‏» هر که باشد مسلماً از برجسته‏ترین مصادیق آن على علیه السلام است.
فخر رازى مى‏گوید:
 «زمخشرى در کشّاف روایت کرده: «چون این آیه نازل گشت، گفتند: یا رسول اللَّه! خویشاوندانى که بر ما محبتشان واجب است کیانند؟ فرمود:
على و فاطمه و پسران آنان».
از این روایت ثابت مى‏گردد که این چهار نفر «قرباى» پیغمبرند و بایست از احترام و دوستى مردم برخوردار باشند، و بر این مطلب از چند جهت مى‏توان استدلال کرد:
1. آیه «الَّا الْمَوَدَّةَ فِى الْقُرْبى»..
2. بدون شک پیغمبر فاطمه را بسیار دوست مى‏داشت و مى‏فرمود: «فاطمه پاره تن من است. بیازارد مرا هرچه او را بیازارد» و نیز على و حسنین را دوست مى‏داشت، همچنانکه روایات بسیار و متواتر در این باب رسیده است. پس دوستى آنان بر همه امت واجب است زیرا قرآن مى‏فرماید:
«وَاتَّبِعوهُ لَعَلَّکُمْ تَهْتَدونَ»
 از پیغمبر پیروى کنید، شاید راه یابید و هدایت شوید. و باز مى‏فرماید: «لَقَدْ کانَ لَکُمْ فى رَسولِ اللَّهِ اسْوَةٌ حَسَنَةٌ»
 از براى شماست در فرستاده خدا سرمشقى نیکو. و اینها دلالت مى‏کند که دوستى آل محمّد- که على و فاطمه و حسنین هستند- بر همه مسلمین واجب است.»
از پیغمبر نیز راجع به محبت و دوستى على روایات بسیارى رسیده است:
1. ابن اثیر نقل مى‏کند که پیغمبر خطاب کرد به على و فرمود:
«یا على! خداوند تو را به چیزهایى زینت داد که پیش بندگان او زینتى از آنها محبوبتر نیست: کناره گیرى از دنیا؛ آنچنان قرارت داد که نه تو از دنیا چیزى بهره‏مند شوى و نه آن از تو. به تو بخشید دوستى مساکین را؛ آنان به امامت تو خشنودند و تو نیز به پیروى آنان از تو. خوشا به حال کسى که تو را دوست بدارد و در دوستى‏ات راستین باشد، و واى بر کسى که با تو دشمنى کند و علیه تو دروغ گوید.» «4»
2. سیوطى روایت مى‏کند که پیغمبر فرمود:
«دوستى على ایمان است و دشمنى وى نفاق.»
3. ابونعیم روایت مى‏کند که پیغمبر خطاب به انصار کرد و فرمود:
«آیا راهنمایى کنم شما را به چیزى که اگر بدان چنگ بزنید، بعد از من‏ هرگز گمراه نشوید؟ گفتند: آرى یا رسول اللَّه! فرمود: این، على است.
دوستش بدارید به دوستى من و احترامش کنید به احترام من، که خداوند به وسیله جبرئیل فرمانم داد که این را براى شما بگویم.»
و نیز اهل سنت روایاتى از پیغمبر اکرم نقل کرده‏اند که در آن روایات نگاه به چهره على و سخن فضایل على، عبادت شمرده شده است:
1. محب طبرى از عایشه روایت مى‏کند که گفت:
«پدرم را دیدم به صورت على بسیار نگاه مى‏کرد. گفتم: پدر جان! تو را مى‏بینم که به صورت على بسیار مى‏نگرى. گفت: دخترک! از پیغمبر خدا شنیدم که گفت: نگاه به چهره على عبادت است.»
2. ابن حجر از عایشه روایت مى‏کند که پیغمبر گفت:
«بهترین برادران من على است و بهترین عموهاى من حمزه است، و یاد على و سخن از او عبادت است.»
على محبوبترین افراد بود در پیشگاه خدا و پیغمبر، و قهراً بهترین محبوبهاست.
انس بن مالک مى‏گوید:
«هر روز یکى از فرزندان انصار کارهاى پیغمبر را انجام مى‏داد. روزى نوبت من بود. امّ ایمن مرغ بریانى را در محضر پیغمبر آورد و گفت: یا رسول اللَّه! این مرغ را خود گرفته‏ام و به خاطر شما پخته‏ام. حضرت گفت: خدایا محبوبترین بندگانت را برسان که با من در خوردن این مرغ شرکت کند. در همان هنگام در کوبیده شد. پیغمبر فرمود: انس! در را باز کن. گفتم: خدا کند مردى از انصار باشد. اما على را پشت در دیدم. گفتم: پیغمبر مشغول کارى است، و برگشتم سرجایم ایستادم. بار دیگر در کوبیده شد. پیغمبر گفت: در را باز کن. باز دعا مى‏کردم مردى از انصار باشد. در را باز کردم.
باز على بود. گفتم: پیغمبر مشغول کارى است، و برگشتم بر سر جایم ایستادم. باز در کوبیده شد. پیغمبر فرمودند: انس! برو در را باز کن و او را به خانه بیاور. تو اول کسى نیستى که قومت را دوست دارى. او از انصار نیست. من رفتم و على را به خانه آوردم و با پیغمبر مرغ بریان را خوردند.»

تنظیم : غلامرضا خارکوهی
اخذ از مجموعه‏آثاراستاد شهید مرتضی مطهرى - ج‏16

انتهاي پيام/