1399-09-13 10:34
1489
0
71901
گزارش گلستان ما وضعیت اکتشاف نفت در گمیشان ؛

گمیشان ؛ عسلویه ای دیگر در شمال کشور / روند کند ایران در بهره برداری از نفت خزر

عملیات حفاری در گمیشان از بهمن ماه شروع می شود و در صورت پیدا شدن نفت بنا به گفته کارشناسان شاهد عسلویه ای دیگر در شمال ایران خواهیم بود.

به گزارش گلستان ما ؛ وقتی نام استان گلستان می آید، ناگاه در ذهن مخاطب جنگل و کوه و دریا با روستاهای سرسبز، کشاورزی، خانه های گلی و ... می آید اما کمتر کسی فکر می کرد و یا به این باور دارد که این خطه روزی اکتشاف نفت و گاز را به خود ببیند اما کارشناسان و مسئولان حوزه نفتی بر این باورند که عسلویه ای دیگر در شمال کشور در راه است.

مردادماه امسال بود که استاندار گلستان در دیدار با اعضای هیات مدیره خانه مطبوعات استان گلستان از اکتشاف نفت در این استان و منطقه گمیشان خبر داد .

هادی حق‌شناس گفت: در هفته دولت امسال به‌طور رسمی استقرار دکل حفاری و اکتشاف نفت در شهرستان گمیشان در بخش شمال غربی استان گلستان آغاز می‌شود.

وی با اشاره به اینکه در هیچ جای دنیا نمی‌توان گفت که به‌طور قطع با حفر یک چاه به نفت می‌رسند، افزود: بررسی‌های صورت گرفته نشان می‌دهد، به احتمال زیاد در گمیشان به نفت می‌رسیم.

حق‌شناس بیان کرد: با توجه به اینکه حفاری در گمیشان در خشکی انجام می‌گیرد، توجیه اقتصادی خواهد داشت، فرایند حفاری هر چاه نفت به‌طور میانگین بین ۸ تا ۱۰ ماه به طول می‌انجامد، کشورهایی که از طریق دریای خزر به آن‌ها دسترسی داریم، خود تولیدکننده نفت هستند و طبیعی است که نمی‌توان نفت را به آن‌ها فروخت، از طرف دیگر، انتقال نفت به خلیج‌فارس نیز مقرون‌به‌صرفه نیست لذا باید این نفت تبدیل به فراورده شود.

سابقه وجود نفت در دریای خزر و حجم ذخایر نفت و گاز در این دریا

برآوردهای اداره اطلاعات انرژی آمریکا (EIA) در مورد آمار ذخایر اثبات شده نفت و گاز کشورهای خزر حاکی از آن است که ترکمنستان با یک میلیارد بشکه ذخیره نفت و ۱۹ تریلیون فوت‌مکعب گاز، روسیه با ۱,۶ میلیارد بشکه ذخیره نفت و ۱۰۹ تریلیون فوت‌مکعب گاز، آذربایجان با ۵.۸ میلیارد بشکه ذخیره نفت و ۵۱ تریلیون فوت‌مکعب گاز، قزاقستان با ۳۲ میلیارد بشکه ذخیره نفت و ۱۰۴ تریلیون فوت مکعب گاز و ایران با ۵۰۰ میلیون بشکه نفت و ۲ تریلیون فوت مکعب گاز ذخایر متفاوتی در دریای خزر دارا هستند ، بر این اساس، ایران در سواحل خود کمترین ذخیره انرژی (نفت و گاز) را دارد.

اگر چه حجم ذخایر نفت و گاز خزر در قیاس با ذخایر جنوبی ایران چندان بالا نیست اما به دلیل بی ثباتی اوضاع سیاسی خاورمیانه و تمرکز دشمنان در مرزهای جنوبی کشور، داشتن ذخایر استراتژیک در شمال کشور می تواند منبع قابل اتکا جمهوری اسلامی در زمان های بحرانی باشد.

چه کشورهایی تاکنون از نفت خزر بهره برداری کرده اند ؟

شوروی همسایه شمالی ایران در سال 1991 به 15 کشور تجزیه شد که 5 کشور در حاشیه دریای خزر قرار دارد. اولین کشوری که در حاشیه خزر نسبت به بهره برداری از خزر اقدام کرد، آذربایجان بود. تولید نفت و گاز این کشور از سال 1997 آغاز شد .

سال 2016 نیز تولید از میدان شاه دنیز نیز اجرایی شد. ترکمنستان در سال ۲۰۰۷، روسیه در سال ۲۰۱۰ و قزاقستان در سال ۲۰۱۶ بهره برداری از تولید نفت و گاز را کلید زدند اما ایران تنها کشوری است که هنوز تولید نفت و گاز را در پهنه آبی شمالی اش آغاز نکرده است.

مشکلات خزر جهت استحضال نفت

عمق زیاد آب، بسته بودن دریای خزر و ارتباط نداشتن با آب‌های آزاد، محدودیت‌های عملیاتی در ارتباط با حمل‌ونقل تجهیزات، شرایط جوی و اقلیمی متغیر، پشتیبانی بسیار سخت و پیچیده ناشی از فاصله زیاد از ساحل، هزینه و ریسک بالای عملیات اکتشاف، نبود زمینه مناسب برای انجام فعالیت‌های تعمیراتی و سرویس‌های دوره‌ای ناوگان دریایی و تحریم‌های فناورانه از چالش‌های اصلی کار در خزر بوده است.

 البته ایران دارای تجربه زیادی در زمینه توسعه و تولید از میدان‌های هیدروکربنی در بخش فرا ساحل است، اما این تجارب مربوط به بخش‌های کم‌عمق جنوبی کشور (خلیج فارس) است، دریای خزر (به علت عمق زیاد) شرایط ویژه‌ای را در همه مراحل مربوط به حفاری، توسعه، تولید و انتقال ایجاب می‌کند.

دیدگاه های مدیران نفتی درباره استحصال نفت خزر

میزان تولید نفت سایر کشور‌ها از منابع دریای خزر هم شامل این اعداد می‌شوند؛ آذربایجان ۹۲۲ هزار بشکه، قزاقستان ۳۸۷/ ۱ میلیون، روسیه ۱۲۰هزار بشکه و ترکمنستان ۲۱۶ هزار بشکه در روز است.

یکی از دلایلی که باعث شد تا نفت در دریای خزر از سوی سیاستگذاران داخلی دنبال نشود ، عمیق بودن این دریاست ، بیژن نامدار زنگنه که عمری وزیر نفت کشورمان بوده از مخالفین طرح استخارج نفت از خزر بود ، او می‌گفت آب خزر عمیق است و تولید نفت در این عمق هزینه بالایی دارد اگر تولید کنیم چطوری صادر کنیم.

اما در جواب زنگنه ، هدایت الله خادمی مدیر عامل سابق شرکت ملی حفاری جنوب معتقد بود که اگر ما دستگاه حفاری را آنجا مستقر نگه داشته و برای نگهداری آن نیز هزینه هم می‌کردیم، به نفع منافع حاکمیتی کشور بود؛ اما الان دوباره هیچی نداریم. از سویی دیگر می‌توانستیم به حفاری و تولید بپردازیم. ما پالایشگرهای متحرک داریم. می‌توانستیم نفت را تولید و حمل کنیم. وقتی در آفریقا تولید نفت از آب در عمق ۱۰ هزار متری صرفه اقتصادی دارد، بی شک می‌تواند برای ایران نیز اقتصادی باشد.

مدیر عامل شرکت نفت خزر نیز در این زمینه می گوید: بعد از انقلاب اسلامی و پس از مطالعات زمین شناسی که در حوضه خزر جنوبی صورت گرفت متوجه شدیم عمق آب در این حوضه بسیار بالا است و صنعت نفت کشور نیز تجربه ای در این حوزه ندارد و تکنولوژی های فعالیت در آب های عمیق نیز در اختیار تعداد معدودی از شرکت های بین المللی است.

علی اصولی با بیان اینکه با وجود تمام محدودیت ها اقدامات موثری برای ساخت سکوی نیمه شناور ایران-امیرکبیر به عنوان بزرگترین و منحصر به فردترین سکوی حفاری و نفتی خاورمیانه که قابلیت حفاری و کشف نفت تا عمق ۱۰۰۰ متر از سطح و ۶۰۰۰ متر از بستر را دارا است در دستور کار شرکت نفت خزر قرار گرفت، گفت: نهایتا این سکوی عظیم به همراه سه شناور پشتیبان با نام های کاسپین در سال ۱۳۸۸ آماده و با شروع حفاری در آب های خزر برای اولین بار در سال ۱۳۹۱ موفق به کشف دو میلیارد بشکه نفت سبک در ساختار ۶.۲ که اکنون با نام میدان سردارجنگل معروف است شدیم.

آیا گلستان نفت و گاز دارد ؟

50 سال قبل نخستین چاه‌های اکتشاف نفت و گاز در شمال کشور حفر شد که بیشترین آنها در محدوده استان گلستان بود اما هیچ کدام به نتیجه نرسید تا اینکه پس از یک وقفه 45 ساله در سال 94 شرکت نفت خزر و شرکت ملی حفاری ایران، اکتشاف نفت و گاز در منطقه صوفیکم (واقع در شهرستان آق قلا) از دی ماه سال 94 آغاز شد.

حفاری با تبلیغات گسترده آغاز شد و تا عمق 2 هزار و 270 متری نیز ادامه پیدا کرد ، با اینکه گفته شده بود به زودی نتایج عملیات حفاری به اطلاع رسانه‌ها و مردم خواهد رسید اما تاکنون این اتفاق رخ نداده و فقط حسن صادقلو استاندار اسبق گلستان در گفت‌وگویی کوتاه گفته بود ذخایر نفت و گاز در منطقه وجود دارد اما به علت هزینه‌بر بودن استخراج آن فعلا در اولویت وزارت نفت نیست.

این در حالی است که مسئولان شرکت نفت خزر از کشف ذخایر عظیم نفت و گاز در شمال کشور و منطقه استان گلستان خبر داده بودند و حتی منطقه قزل تپه در شهرستان مراوه تپه برای ذخیره‌سازی گاز استحصالی تعیین شده بود.

اما این اتفاق تا به امروز رخ نداد تا اینکه هادی حق شناس استاندار گلستان در جلسه شورای اداری استان اعلام کرد که در هفته دولت امسال اکتشاف نفت در استان گلستان آغاز می‌شود ، مطالعات لرزه‌نگاری برای اکتشاف نفت و گاز در منطقه انجام شده است کما این که در سال 89 نیز یک هزار و 250 هکتار عملیات لرزه‌نگاری در این استان انجام شده بود و شواهد امر نشان می‌دهد این استان، منبع عظیمی از نفت و گاز را در اختیار دارد.

شناسایی 37 طاقدیس نفت و گاز در گلستان

مدیر اکتشاف شرکت نفت خزر در یکی از سفرهای خود به استان گلستان گفت: مطالعات زمین‌شناسی ژئوفیزیکی، کشف سنگ‌های مخزن و پوشش و مطالعات ژئوشیمی با همکاری یک شرکت اتریشی در استان انجام و ۳۷ طاقدیس نفت و گاز نیز شناسایی‌شده است ،

 علی اصولی با بیان اینکه تاکنون ۱۲ حلقه چاه در گلستان حفاری‌شده است، ادامه داد: هشت چاه با هدف شناسایی طاقدیس‌های گازی بوده و از میان سه حلقه چاه‌ها گاز مشاهده‌ شده است ، این چاه‌ها در شمال غرب آق‌قلا، منطقه مجاور آق‌قلا و قزل تپه تا اینچه قرار دارد و این حفاری‌ها با تأکید روی لایه‌های قهوه‌ای‌رنگ حفاری‌شده در ترکمنستان، گرگان یک، اینچه و مرز مشترک ایران ترکمنستان انجام می‌شود.

اصولی بیان داشت : در قزل تپه چاه‌هایی حفاری‌شده و مشاهده گاز به شش و یا هفت میلیون مترمکعب فوت در روز رسیده. سنگ‌های مخزن نیز در منطقه شناسایی‌شده است ، نتیجه بررسی‌های مسئولان درمنطقه از فعالیت خوب و متوسط این چاه‌ها حکایت دارد و دریکی از این مطالعات ۷و نیم میلیون فوت نفت و گاز در یکی از این چاه‌ها گزارش شد که وزیر نفت دولت یازدهم با جدیت پیگیر این موضوع است.

نصب دکل حفاری از بهمن ماه

اما با شکل گیری مجلس یازدهم و حضور رمضانعلی سنگدوینی از حوزه انتخابیه گرگان و آق قلا که مجری خط ششم گازرسانی ایران و عراق بوده ، اوضاع رنگ و بویی دیگر گرفته و حضور وی در کمیسیون انرژی باعث شده تا امیدها برای اکتشاف نفت زنده شود .

سنگدوینی، عضو کمیسیون انرژی مجلس درباره لزوم بهره‌برداری از ذخایر مشترک نفت و گاز گفته است اینکه دولت هزینه بسیاری در عسلویه انجام می‌دهد برای این است که بتوانیم سهم خود را از ذخایر مشترک بگیریم، در گلستان هم احتمال وجود این ذخایر مشترک وجود دارد.

سنگدوینی با اشاره به پدافند غیر عامل می گوید: اینکه همه چاه‌های نفت و پالایشگاه‌های کشور در یک منطقه وجود داشته باشد، می‌تواند به ضرر کشور باشد و معتقد است اگر در شمال به ویژه در گلستان به نفت یا گاز برسند، وزارت نفت باید فکری برای استخراج آن داشته باشد.

عضو مجمع نمایندگان استان به دیدار با مدیرعامل شرکت نفت خزر اشاره می‌کند و می‌گوید: قرار است حفاری‌ها به صورت سه بعدی انجام شود ، پیمانکار آماده‌سازی کمپ انتخاب شده و جاده‌سازی و مسیرسازی با اعتبار 9 میلیارد و 120 میلیون تومان شروع شده است که بنا شده این جاده در 6 ماه آینده به محل اکتشاف برسد.

وی افزود : مرحله بعدی نصب دکل حفاری است که بین 4 تا 5 ماه آینده نصب خواهد شد، مبلغ قرارداد این پروژه هم 10 میلیون یورو و مدت قرارداد 280 روز است.

سنگدوینی با اشاره به مشکل عمق زیاد خزر در ارتباط با اکتشاف گفت : این بار عمق حفاری 4 هزار متر است، این در حالی است که در مناطق جنوب و غرب کشور در اعماق بالاتری میادین نفت و گاز وجود دارد .

نماینده مردم گرگان و اق قلا در مجلس شورای اسلامی در پایان به خبرنگار گلستان ما گفت : طی آخرین مکاتبه ای که داشتم در حال جاده سازی و ایجاد مسیر هستند و از اول بهمن دکل حفاری آنجا مستقر می شود و حفاری تا عمق 4 هزار متری دنبال می شود .

سنگدوینی در خصوص اکتشاف نفت و گاز در منطقه صوفیکم آق قلا بیان کرد: کار اکتشاف نفت در این منطقه در همان سال نیمه کاره رها شد وگرنه باید با حفاری سه بعدی به کار ادامه می دادند تا نتایج بهتری حاصل می شد .

انتهای پیام /

نظرات

دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط خبرگزاری گلستان ما در وب سایت منتشر خواهد شد

پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد

© کپی بخش یا کل هر کدام از مطالب گلستان ما با ذکر منبع امکان پذیر است.