مهدی سقایی در گفتگو با خبرنگار اقتصادی پایگاه خبری تحلیلی «گلستان ما» گفت: از لحاظ فنی گردشگر کسی است که از مبدایی به مقصدی سفر کند و حداقل ۲۴ ساعت در آن مقصد اقامت داشته باشد و معادل یک دلار یا ۱۰۰ هزار تومان در آن محل خرج کند.
عضو هیات علمی مؤسسه آموزش عالی حکیم جرجانی ادامه داد: با این تعریف باید به گردشگری استان نگاه کنیم و بر اساس مصاحبه‌هایی که مسئولان و کارشناسان مرتبط از میزان ظرفیت‌های خدمات اقامتی استان ارائه کردند کل ظرفیت‌های اقامتی رسمی استان معادل ۱۱ هزار نفر است حال در نوروز باوجود فعالیت مراکز اقامتی غیررسمی مانند مدارس، دانشگاه‌ها، کمپ‌ها و غیره می‌توان کل ظرفیت اقامتی را ۱۵ هزار نفر شب افزایش دهیم.
سقایی بیان کرد: اگر ظرفیت اقامتی گلستان ۱۵ هزار نفر شب باشد و در ۲۰ روز تعطیلات نوروز، ضریب اشغال خدمات اقامتی ما ۱۰۰ درصد باشد کل گردشگر ورودی که در استان اقامت کردند معادل ۳۰۰ هزار نفر است که این مهم باخبر ورود ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر گردشگر نه‌تنها همخوانی ندارد که فاصله معناداری دارد.
وی افزود: دررابطه‌با ضریب اقامت یا ضریب ماندگاری گردشگر در استان که شاخص مهمی در حوزه گردشگری است نیازمند یک کالبدشکافی دقیقی هستیم، بر اساس بررسی‌های انجام‌شده و تحقیقات دانشگاهی ضریب ماندگار گردشگر در استان گلستان ۱.۲۰ محاسبه شده و متوسط اقامت گردشگران در استان حدود ۱.۲ روز است و این مسئله با آمار سه روز اقامت گردشگران در استان همخوانی ندارد.
این استاد دانشگاه ابراز داشت: در گردشگری سامان‌یافته که با تورهای گردشگری برای بازدید از مراکز گردشگری به نام استان مانند خالد نبی انجام می‌شود ضریب اقامت آنها معادل ۲.۳ است و وقتی که گردشگری سامانه یافته و در چارچوب تورهای گردشگری ضریب اقامتی ۲.۳ را دارد سفرهای خانوادگی و سامان نیافته در ایام نوروز چطور می‌تواند ضریب سه داشته باشد؟
سقایی متذکر شد: بر اساس پرسش‌نامه‌های تکمیل شده در ایام نوروز و تحقیقات انجام شده ضریب ماندگاری گردشگر در گلستان ۱.۲ تا ۱.۵ است و این عدد را وقتی با ضریب نفوذ گردشگری (معادل ۳.۴) مقایسه می‌کنیم، خواهیم دید که نسبت متناسبی از تعداد گردشگر در شهرستان‌های مختلف و ماندگاری وی در آن شهرستان‌ها ارائه می‌دهد.
وی افزود: در شرق و غرب استان از خدمات اقامتی خیلی کمی برخوردار است و اکثر خدمات اقامتی در پهنه مرکزی استان قرار گرفته و گردشگری استان از لحاظ خدمات گردشگری دارای عارضه بزرگ‌سری است و تراکم خدمات گردشگری در پهنه مرکزی مانع آن شده تا توزیع مناسبی از خدمات گردشگری در نقاط مختلف استان شکل بگیرد.
این استاد دانشگاه ابراز داشت: اکثر الگوی سفرهای ما گذری هستند و ما حتی نتوانستیم به الگوی سفر کمپی نزدیک شویم و بتوانیم شبکه مقاصدی از گردشگری مبتنی بر الگوی سفر کمپی شکل دهیم تا برای مثال در گرگان اقامت کند و برای بازدید به دیگر نقاط استان برود.
سقایی یادآور شد: ما هنوز هم نتوانستیم با این الگو سازگار شویم و الگوی گذری هنوز هم الگوی غالب در گردشگری استان محسوب می‌شود و از این منظر هنوز نتوانستیم گلستان را به‌عنوان مقصد گردشگری معرفی کنیم.
وی بیان کرد: از سویی دیگر در مقیاس ملی نیز گفتمان‌های گردشگری داخلی دچار تغییرات عمده‌ای شده و استان ما به‌عنوان یک مقصد حاشیه‌ای تحت‌تأثیر این گفتمان‌ها قرار گرفته است.
این استاد دانشگاه ابراز داشت: گلستان محل گذر گردشگران بسیاری است که برای زیارت امام رضا (ع) به مشهد می‌روند و همواره محل گذر بوده و تغییرات عمده در گفتمان‌های گردشگری، سمت‌وسوی گردشگری را به سمت غرب و جنوب کشور سوق داده و مقاصد کلاسیک گردشگری در مشهد و شرق کشور دچار اُفت شده و این تغییر گفتمان گردشگری در ابعاد ملی نیز استان را دچار معضل خاصی کرده از سویی دیگر توجه ناکافی به بازارهای هدف گردشگری در شرق به‌ویژه در بین برنامه‌ریزان و کارشناسان بدنه استان یکی از دلایل عدم موفقیت جذب گردشگر از بازارهای هدف است.
سقایی خاطرنشان کرد: هم‌زمان با تغییر گفتمان‌های گردشگری داخلی در کشور، مقاصد حاشیه‌ای در برخی استان‌ها توانستند مهم تلقی شده و گردشگران بسیاری را جذب کنند که استان‌هایی مانند هرمزگان، کرمان و دیگر استان‌ها که سال‌های قبل استان مطرحی نبودند با تغییر گفتمان گردشگری توانستند به یکی از مقاصد مهم گردشگری داخلی تبدیل شوند.
وی افزود: نتوانستیم الزامات مورد نیاز را برای کسب جایگاه مهم در تغییر گفتمان گردشگری ملی به دست بیاوریم و هنوز هم به‌عنوان یک مقصد حاشیه‌ای در گردشگری کشور جایگاه داریم و هنوز سمت‌وسویی را برای تبدیل گلستان به استان مطرح کشوری فراهم نکردیم.
این استاد دانشگاه ابراز داشت: علاوه بر عوامل داخلی، عوامل خارجی ناشی از تغییر گفتمان گردشگری نیز بر گردشگری استان فشار آورده و این وضعیت را امسال به‌وضوح در گردشگری استان شاهد هستیم.
سقایی بیان کرد: ظرفیت اقامت گردشگران به‌ویژه در هفته اول نوروز امسال در بسیاری از مراکز اقامتی به ۵۰ درصد نرسیده است و به‌ویژه در هفته اول تعطیلات که مصادف با ایام ماه مبارک رمضان و سوگواری‌های مذهبی بود میزان ورود گردشگران ریزش شدیدی داشت و قابل‌مقایسه با قبل نیست.
وی با بیان اینکه از سویی دیگر از فرصت نیمه دوم تعطیلات برای افزایش تعداد گردشگران به طور مناسب استفاده نشد، ابراز داشت: فرایند جذب گردشگری نیازمند تغییر نگرش در ابعاد کلی است و ما هنوز نتوانستیم تغییر نگرش در ابعاد کلی را در استان تسری دهیم و سنجش نیاز بازارهای هدف گردشگری استان را خوب درک کنیم و به جذب گردشگر در آن بازارها بپردازیم.
این استاد دانشگاه تأکید کرد: به‌طورکلی استان گلستان نه‌تنها در گردشگری در بسیاری از فعالیت‌های اقتصادی و کلیات زیست‌پذیری استان دچار وضعیت امتناع از توسعه است و این وضعیت سبب شده که فعالیت‌های اقتصادی در استان شکل نگیرد و الزامات لازم توسعه و پیشرفت در استان فراهم نشود.
سقایی خاطرنشان کرد: نزدیک دو دهه در استان گرفتار وضعیت امتناع از توسعه شدیم و این وضعیت را در ابعاد مختلف شاهد هستیم، کاهش درآمد سرانه به نصف متوسط درآمد سرانه کشور و افزایش خانواده‌های تحت پوشش مراکز حمایتی و شاخص‌های دیگر نشان می‌دهد گلستان در روند نزولی و وضعیت امتناع از توسعه قرار دارد و گردشگری نیز از این وضعیت تأثیر پذیرفته و مجبور به کنشگری و بهبود شرایط است.
وی ابراز داشت: گرچه گردشگری به‌عنوان کاتالیزور توسعه و پیشرفت محسوب می‌شود؛ اما تنها راه توسعه و پیشرفت نیست و نمی‌تواند بار سنگین توسعه استان را به دوش بکشد بلکه می‌تواند گوشه‌ای از بار توسعه و پیشرفت استان را بر دوش بگیرد به‌شرط آنکه موارد مختلفی از توسعه گردشگری مدنظر قرار بگیرد.
این استاد دانشگاه متذکر شد: اول باید بپذیریم که استان در وضعیت امتناع از توسعه قرار دارد و تا زمانی که این وضعیت از لحاظ تئوری و چارچوب بینشی مورد قبول واقع نشود فرایند درمانی برای گردشگری و هر فعالیت اقتصادی دیگر ناممکن است.
سقایی یادآور شد: در زمینه گردشگری نیازمند تغییر نگرش و بینش خود نسبت به گردشگری به‌ویژه نسبت به گردشگری کلاسیک، مدرن و پسامدرن هستیم و جایگاه خود را در تغییر گفتمان ملی به دست بیاوریم که برای این کار نیازمند استفاده و بهره‌گیری فراوان از ظرفیت‌های نوظهور خود مانند گردشگری کشاورزی و تفریحی، ماجراجویانه و اکوتوریسم بهره فراوان ببریم و بتوانیم راهبُردهای داغی را که برای توسعه نیاز داریم را انجام دهیم.
وی گفت: ۷۰ درصد جاذبه‌های گردشگری استان محل اختلاف بین سه دستگاه میراث‌فرهنگی، منابع طبیعی و محیط‌زیست است و تا زمانی که این مشکلات حل نشود ما در زمینه گردشگری و اکوتوریسم دچار مشکل خواهیم شد حل این مسئله نیازمند نگرش بالادستی به‌ویژه در مدیریت استانی است تا تضادها را حل کنند و به تعامل برسانند.
این استاد دانشگاه تأکید کرد: از سویی دیگر نیازمند شکل‌گیری به منظومه‌ها و شبکه مقاصد گردشگری هستیم تا به الگوی سفر کمپی و سپس الگوی سفر چند مقصدی گذر کنیم و تا زمانی که این موارد شکل نگیرد، نمی‌توان امیدوار بود گردشگری استان به توسعه برسد.
سقایی بیان کرد: هر چند برنامه‌ریزان و مدیران برای تحقق این مهم سعی فراوان می‌کنند؛ اما این فرایند باید یک فرایند کلی مبتنی بر تغییر نگرش و بینش به گردشگری و پایه‌ریزی ابعاد منسجم برای توسعه گردشگری در افق چشم‌انداز باشد.
انتهای خبر/
نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط خبرگزاری گلستان ما در وب سایت منتشر خواهد شد
پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد