به گزارش گلستان ما، وقتی نخستین جرقه‌های انقلاب مردم ایران در ماه‌های نخست سال ۴۲ زده شد و در ۱۵ خرداد همان سال شعله‌ کشید، شاید کمتر کسی امید داشت که این حرکت مردمی به‌سرانجام برسد. رژیمی تا بُن دندان مسلح که نقش ژاندارمی آمریکا در منطقه را بازی می‌کرد و نظام سلطه خط قرمزش بود برسرکار بود.

خیلی‌ها امیدی به آینده این حرکت نداشتند. نه پای امکانات مالی برای پیروزی در میان بود و نه پای اسلحه و پشتیبانی نظامی؛ اما این حرکت پانزده سال بعد به بار نشست و بنیان یک سلطنت ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی را که مردم در آن جایی نداشتندبرکند. چطور؟! پاسخ یک کلمه است: «روشنگری».

روشنگری رهبران نهضت درباره ماهیت حکومت طاغوتی پهلوی و آنچه در پشت می‌گذشت و آگاهی مردم، باعث شد تا حکومت دست‌نشانده‌ای که از انواع پشتیبانی‌ها برخوردار بود، در مقابل اراده مردم به زانو دربیاید و پسر رضاخان میرپنج، به بهانه استراحت، از کشور فرار کند و ایران به دست ایرانیان بیفتد. روشنگری مفهومی است که امروز و در نخستین گام‌های چله دوم انقلاب هم در بیان رهبر انقلاب با عنوان «جهاد تبیین» پیش روی آحاد مردم و نخبگان قرار گرفته است. اگر روشنگری یا تبیین به‌خوبی و به‌موقع انجام شود، بدنه جامعه حقایق را به‌خوبی درک و به‌موقع هم اقدام می‌کنند. بنابراین، باید «به مسئله‌ تبیین اهمیت بدهید. خیلی از حقایق هست که باید تبیین بشود ... حرکت تبیین خنثی‌کننده توطئه‌ و حرکت دشمن است ... هر کدام از شما به‌عنوان یک وظیفه، مثل یک چراغی، مثل یک نوری پیرامون خودتان را روشن کنید.» ۱۴۰۰/۷/۵

اما «جهاد تبیین» در سال‌های سیاه حکومت اختناقی طاغوت چطور رقم خورد؟ به بیان دیگر، در سال‌هایی که ترس و دلهره از هیمنه نظامی حکومت شاهنشاهی و دستگاه امنیتی خوف‌انگیز آن برخی گروه‌های مبارز را به ‌دست ‌بردن به اسلحه و مبارزه نظامی ترغیب کرده بود، درس‌آموختگان مکتب امام صادق چه روشی را برای مبارزه در پیش گرفته بودند؟ پاسخ «جهاد تبیین» است.

* تبیین اساس کار انقلاب اسلامی
مرور تلاشها و خون دل خوردن های پیشتازان نهضت مردمی درآن سالها نشان‌دهنده نقش تبیین و روشنگری است. امام خمینی و شاگردان او از هر فرصتی برای روشنگری دیگران استفاده می کردند؛ منبر،مسجد و هیئت، صحن دانشگاه، روستای دورافتاده، محافل خانگی، بازار و گذر و هر کوی و برزن شده بود جایی برای بیان حقایق جنایت‌ها و خیانت هایی که رژیم وابسته پهلوی علیه مردم و حقوق و آزادی های آنان می‌کرد؛ لشکر تبیین‌گران، از سرما و گرما و دوری مسیر و دژخیمان ساواک ترسی نداشتند؛ هر کجا که بودند آنجا محل جهاد بود. حتی وقتی در تبعید هم بودند، بحث شان به راه بود. نقطه ثقل این فعالیت‌ها، ارتباط با بدنه مردم به‌ویژه نوجوانان و جوانان و پاسخ به سؤالات آن‌ها درباره واقعیت‌های نهضت بوده است. در حالی که رژیم پهلوی هر روز به افزایش توان نظامی و امنیتی خود علیه مخالفان مشغول بود و تلاش می کرد با سرنیزه، مخالفان خود را سرکوب کند اما غافل بود که روش انقلاب اسلامی، پرورش و هدایت افکار و تسخیر قلوب است؛ تشکیل جلسات و حلقه‌های فکری در شهرهای مختلف، جلسات سخنرانی حسینیه ارشاد، دست به دست شدن کتاب های امام خمینی درباره ولایت فقیه، انتشار آخرین مواضع امام خمینی در قالب اعلامیه ها به صورت وسیع در کشور توسط شبکه های مردمی، فعال شدن شبکه روحانیون و علمای بلاد و ایفای نقش هدایت فکری و سیاسی مردم، همراه کردن نسل جوان دانشگاهی با بحث و نظر پیرامون جهان‌بینی و ایدئولوژی اسلامی و پاسخ به شبهات نسل جوان آن روزها، بخشی از فعالیت‌هایی بود که شاگردان راستین امام روح الله برای مبارزه علیه طاغوت سامان دیدند.

* انقلاب ثمره جهاد تبیین
انقلاب اسلامی حاصل تلاش در جهت تبیین مفاهیم اسلامی و تبلیغ و توسعه پیام دین در میان مردم بود، تبیینی که کوشید تا مفاهیم را از گوشه کتاب‌ها و متون علمی خارج کرده و به صحنه اجتماعی بیاورد، به تعبیر رهبر انقلاب «امام این معنا را آوردند به میدان عمل؛ از آیه‌ی شریفه‌ی: «اِنَّما اَعِظُکُم بِواحِدَةٍ اَن تَقوموا لِله مَثنی وَ فُرادی» استفاده کردند برای این معنا، نه اینکه «اَن تَقوموا لِله مَثنی وَ فُرادی» تا بروید نماز بخوانید؛ نه، تا حکومت درست کنید، تا نظام اسلامی درست کنید. امام از این استفاده کرد، یک نهضت راه انداخت در سال ۴۱، بعد در طول زمان، متفکّرین، علاقه‌مندان، ارادتمندان،‌ شاگردان امام و در رأس همه خود امام، این فکر را تغذیه کردند تا منتهی شد به وجود انقلاب، پدید آمدن انقلاب و پیروزی انقلاب و تشکیل نظام برآمده‌ از انقلاب. یعنی ببینید، مفاهیم قرآنی و اسلامی، مفاهیم معرفتی اسلام، این‌ جور میتواند در زندگی تأثیر ببخشد وقتی که وارد میدان عمل شد.»