به گزارش گلستان ما، سال 99 با همه خاطرات تلخ و شیرینش تمام شد و آن هول و هراس گرانی‌هایی که تا  به حال در کشور تجربه نکرده بودیم به پایان رسید تا امیدوار باشیم که سال 1400 از آن تنش‌های اقتصادی در بازار سرمایه‌های مختلف و تأمین معیشت خانوار فاصله بگیریم.

سالی که البته کم کاری‌ها و سوء‌مدیریت‌های دولتی‌ها باعث شد بیش از پیش بازار کشور ملتهب شود و جنگ اقتصادی تحمیلی دشمن فشارهای بیشتری بر اقشار آسیب پذیر کشور وارد سازد. تدابیر دقیقه نودی دولت در تنظیم بازار شب عید و آن بودجه خارج از واقعیت دولت در فروش نفت را هم اگر اضافه کنیم خواهیم دید که این تدبیر مردم بود تا در شرایطی که در کشورمان وفور نعمت بود بحران‌های ناشی از این سوءمدیریت‌ها به ساختار کشور آسیبی نزد و بازهم حضور حداکثری و هوشیاری مردم مانع از بحران ناکارآمدی‌ها در کشور شود.

با «حسین محمودی اصل» کارشناس اقتصادی به گفت‌وگو نشستیم تا ابعاد بیشتری از منشأ این مشکلات را دریابیم و راهکارها را از زبانش بشنویم.

وی درباره منشأ این کمبودها و ناترازی‌ها و عدم تنظیم بازار  به خبرنگار سرویس اقتصادی شبکه خبری تهران نیوز گفت: همه این مشکلات به ارز 4200 تومانی برمی‌گردد چراکه ارز داده شد به دست تولیدکننده واقعی به ویژه در خرید خوراک دام و طیور نرسید و همزمان قیمت گذاری‌ها شکل گرفت و مواد اولیه و خوارک دام و طیور خریداری شده با ارز 4200 تومانی قیمت گذاری شد که این قیمت‌ها واقعی نبود.

این کارشناس اقتصادی افزود: این مواد اولیه خریداری شده با ارز 4200 تومانی به دلیل وجود رانت و نبود مکانیزم‌های مناسب و شفاف توزیعی با قیمتی بالاتر به دست تولیدکننده می‌رسد بنابراین تولیدکنندگان با حداقل ظرفیبت در حال تولید هستند و تولیدکنندگانی هم که مواد اولیه به دستشان نمی‌رسد و باید از بازار آزاد بخرند که این مازاد قیمت آنها را از تولید منصرف می کند و عوارض خروج برخی از تولیدکنندگان از چرخه تولید در کشور را هم اکنون با تاخیر مشاهده می‌کنیم مثلا در شهر تهران باید هزار تن گوشت مرغ توزیع می‌شد در حالی که بین 200 تا 400 تن توزیع شده و این نشان می‌دهد دچار کمبود شده‌ایم  و دلیل اصلی این کمبود هم ارز 4200 تومانی و رانت خواری است که بر پایه این نرخ ارز قیمت گذاری می‌شود اما چون به دست تولید کننده واقعی نرسیده است بنابراین روند تولید کند و یا متوقف شده و سبب به  وجود آمدن این کمبودها در بازار شده است.

وقتی تقاضا از عرضه پیشی می‌گیرد

وی با اشاره به پیشنهاد دولت مبنی بر تشکیل وزارت بازرگانی تصریح کرد: بیش از 60 درصد از کشورهای در حال توسعه وزارت بازرگانی ندارند و بیش از 90 درصد کشورهای توسعه یافته نه تنها وزارت بازرگانی ندارند بلکه به جای کلی وزارتخانه یک وزارتخانه دارند اما مشکل ما وزارتخانه نیست که اگر این وزارتخانه هم تشکیل می‌شد باتوجه به نبود منابع برای واردات مابه تفاوت قیمت به وجود می‌آمد و معمولا مازاد تقاضا ایجاد می‌شود و در این شرایط قیمت واقعی از قیمت بازار فاصله می‌گیرد مثل ثبت نام خودرو که کل مصرف خودرو در کشور در شرایط عادی کمتر از یک و نیم خودرو است اما برای 25 هزار خودرو، هفت میلیون ثبت نام انجام شد آن هم به دلیل وجود رانت هرچند توزیع آن عادلانه بود.

محمودی اصل پیشنهاد خود برای تنظیم بازار را اینگونه بیان کرد: از لحاظ اقتصادی بهترین مکانیزم این است که نهاده‌ها به قیمت آزاد باشد و مصرف کننده از طریق کارت اعتباری خریدهای خود را انجام دهد و مستقیم این مابه تفاوت قیمت در جیب مصرف کننده نهایی برود اما به دلیل اینکه مکانیزم‌های مختلف توزیع و تولید در کشور ما مشکل دارد و از سویی وجود بحث‌های روانی و التهابات بازار، جرأت این کار در کشور به وجود نیامده است.

بلایی که ارز 4200 تومانی بر سر کشور آورد

وی ادامه داد: زمانی که دلار 4200 اعلام شد و در نرخ ارز در بازار 6000 تومان بود تاکید بر حذف این ارز داشتیم که اگر این اتفاق می‌افتاد دیگر این رانت‌ها در کشور شکل نمی‌گرفت و حتی قیمت ارز هم تا این حد بالا نمی‌آمد اما با وجود اینکه امسال بیش از سال گذشته ارز 4200 برای واردات نهاده‌های دامی هزینه شد اما تولید یافت و این نشان می‌دهد رانت خواری باعث شده بسیاری از این مواد کم پیدا شوند و با قیمت بالا در انبارهای مختلف ذخیره شوند و باعث افزایش بهای نهایی تولید شود.

این کارشناس اقتصادی البته به طور کامل معتقد به حذف ارز 4200 تومانی هم نیست و در این باره اینگونه توضیح داد: پایه مشکلات کشور تحریم‌هاست که بر صادرات نفتی و غیر نفتی تاثیر گذاشته بنابراین یا تحریم‌ها باید رفع شوند تا سریعا به ارز برسیم یا باید صبور باشیم و تحریم‌ها را با مدیریت مناسب در کلیه ساختارها و در ارکان مختلف کشور خنثی کنیم.

وی با بیان اینکه در نظام مدیریتی و بحث‌های مربوط به کاراریی محوری و توانمند محوری دچار مشکل هستیم، گفت: خنثی کردن تحریم‌ها نیاز به مدیریت و زمان دارد و باید از سال‌های گذشته زمانی که درآمدهای بالای ارزی داشتیم سرمایه گذاری‌های مناسبی صورت می‌گرفت اما این پروسه طولانی مدت است و یا باید تحریم‌ها لغو و ارزها آزاد شود و دست دولت باز شود و یا اینکه برنامه ریزی مناسب و با حوصله‌ای داشته باشیم و به مرور مشکلات را حل کنیم ضمن اینکه اگر گل به خودی نزنیم مشکلات کمتر می‌شود.

سایه سنگین باندبازی‌ها بر سر اقتصاد کشور

محمودی اصل این مسئله را نیز متذکر می‌شود که مشکل با تغییر دولت حل نمی‌شود همانطور که با تغییر مجلس حل نشده و نمی‌شود چراکه مشکلات ما ساختاری، سیستمی و نهادی است و وقتی فساد در همه سیستم‌های اقتصادی و ارکان مختلف نهادینه شده یک روزه برطرف نمی‌شود و باید مکانیزم‌ها و فرآیندهای شفاف را اجرایی کرد تا منافذ و امکان فساد گرفته شود و این امر نیز زمانبر است و نیاز به اراده دارد و با توجه به تجربه ده‌های گذشته گروه‌های مختلف نتوانستند این ساختار را اصلاح کنند.

وی افزود: اقتصاد فراجناحی شده و وقتی فراجناحی باشد کدام جناحی بدون سابقه فساد می‌تواند سرکار بیاید و امیدوار به عملکرد درست آنها باشیم چراکه همان جناح بندی‌ها و باندبازی‌ها همیشه ادامه پیدا کرده است بنابراین می‌توان با محوریت سیاست گذاری مقام معظم رهبری فضا را در نظام مدیریتی عوض کنیم گونه‌ای که هر گروهی بر سرکار آمد براساس اصول و ضابطه‌ها و ملاک‌های مشخص مدیران را انتخاب کند. وقتی نظام مدیریتی فعال، پویا و ساختارمند نیست مطمئنا به نتیجه نمی‌رسیم و اگر به این شیوه حرکت را ادامه دهیم موفق نخواهیم شد و روز به روز از اهدافمان فاصله می‌گیریم و چالش‌های بیشتری خواهیم داشت.

گزارش از الهام شاهدپور / تهران نیوز

انتهای پیام/