به گزارش گلستان ما، "مجتبی لشکربلوکی" پژوهشگر و فرهنگی اهل قلم استان گلستان در یادداشت ارسالی به این پایگاه خبری آورده است: مقام معظم رهبری از ابتدای دوران رهبری خود بر انقلاب اسلامی ایران به عنوان یک استراتژیست برای نظام بر اساس دو اصل اهداف راهبردی نظام و حوزه های تأمین کننده منافع ملی اولویت های کشور را جهت توجه همگان، در سخنان پس از تحویل سال نو، در غالب شعار سال تعیین و تشریح می نمایند .

اگر نگاهی به نام گذاری این سال ها بیاندازیم در میابیم که در کنار مسائل مختلفی که رهبری برای شعار سال های پیشین در نظر گرفته مسأله اقتصاد رنگ و بوی بیشتری نسبت به موضوعات دیگر داشته که در جدول زیر بیان شده است .

 اما به راستی چرا اقتصاد غالب شعار های سال شده است ؟

به دلیل اهمیت حوزه اقتصاد و تأثیری که بر دیگرحوزه ها دارد پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله فرمودند   :

مَن لا مَعاشَ لَهُ لا مَعادَ لَهُ   پس حوزه پر اهمیتی می باشد اما لازم به توضیح است که چه برای اسلام و چه برای انقلاب اسلامی، اقتصاد یک تاکتیک است نه یک مسأله استراتژیک ؛ یعنی برای رسیدن به هدف راهبردی یکی از مقدماتی است که باید اجرا گردد .

پس به توضیح مختصری در این باب می پردازیم .

در کنکاش سخنان امام امت در باب اقتصاد و اقتصاد مقاومتی در میابیم که ایشان از سال 1386 این لفظ را مطرح نموده اند . این نکته بسیار مهم این است که چرا سال 86 رهبری این مطلب را مطرح می نمایند ؟

چرا که در سال 86 اقتصاد ما در سطح بین الملل، تقریباً در بهترین وضعیت خودش به سر می برد و مقادیر بسیار زیادی نفت را می توانستیم با قیمت نسبتاً بالا بفروش برسانیم و کشورهای غربی به جهت بحران های مالی که در سال 2008 میلادی اتفاق افتاده بود، نهایت همکاری را با ما داشته و بسیاری از کالاهایی را که تحریم بوده ایم، به راحتی، با قیمت مناسب و حتی به صورت اقساطی در اختیار ما قرار دهند .

در این شرایط، بسیاری از شرکت های غربی تحریم هایی را که قبلاً وجود داشت به صورت یک جانبه کنار گذاشتند !

در چنین فضایی مقام معظم رهبری هشدار دادند که جنگ بعدی ما جنگ اقتصادی است، ولی متأسفانه توجه زیادی به این توصیه نگردید و بیشتر لطماتی که ما پس از این متحمل گردیدیم به خاطر این بی توجهی بود.

اما خود لفظ اقتصاد مقاومتی را حضرت آقا اولین بار در سال 1389 استفاده کرده و در سخنرانی که در جمع کارآفرینان داشتند، تأکید کردند که ما باید یک الگوی اقتصادی مقاومتی را اجرا کنیم .

به طور کلی تأکیدِ مقام معظم رهبری بر مقاوم سازی اقتصاد و توانمند سازی درونی اقتصاد را ما می توانیم از اواسط دهه 80 رصد نماییم، اما ادبیات اقتصاد مقاومتی را ایشان در سال های 1390 و 1391 مطرح کرده و جوانب این نظریه را در سلسله سخنرانی هایی تبیین نمودند و بعد از سال 91 ما با یک نظریه نسبتاً منسجم در حوزه اقتصاد مواجه گردیدیم که عنوان آن را به اصطلاح اقتصاد مقاومتی گذاشتند .

مهم ترین اتفاق در حوزه اقتصاد مقاومتی :

ابلاغ سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی ؛ مجموعه هایی به دستور مقام معظم رهبری در نهادهای تصمیم گیری مانند مجمع تشخیص مصلحت نظام و یک مجموعه در دانشگاه‌ها، روی محتوای این نظریه بررسی کرده و مطالعاتی را انجام دادند و پیش نویس این سیاست‌ها را در سال 1392 آماده و در نهایت پس از تصویب در مجمع تشخیص مصلحت و اصلاحاتی که خود حضرت آقا لازم می دیدند، این سیاست ها را در 24 بند ابلاغ نمودند، این ابلاغ از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و شاید مهم ترین بحث در سیاست های ابلاغی این بود که در مقدمه سیاست ها به این که ما با یک جنگ تحمیلی اقتصادی مواجه هستیم و باید ساختار اقتصاد را برای این جنگ آماده و تقویت بکنیم مطرح گردید .

اسلام برای یکایک امورات ما به عنوان دین نهایی و کامل الهی برنامه دارد از جمله اقتصاد :

مکتب اقتصادی اسلام هنگامی که اجرا شود نظام اقتصادی اسلامی شکل می گیرد و نسخه معاصر آن می شود ؛

اقتصاد مقاومتی.

اقتصاد مقاومتی چیست ؟

اقتصادی که در شرایط دشواری، تهدید و دشمنی بتواند به اهداف خودش برسد .

سیاست های اقتصادی اسلام :

1-  ارزش علم

2-  ارزش کار

3-  ارزش بهره وری

بر این اساس این دین الهی و این مکتب اصولی دارد که هنگامی که سیاست های فوق بخواهد اجرا گردد باید این اصول را رعایت نماید .

اصول مکتب اقتصادی اسلام :

1-  عدالت اقتصادی

2-  جهاد اقتصادی

3-  عزت اقتصادی

انقلاب اسلامی این موهبت الهی به ایران زمین که تأثی گرفته از مکتب اسلام است در مبانی اقتصادی خود نیز از اسلام تأثیر پذیرفته و مبنای اقتصادی خود را اینگونه معرفی می کند .

مبنای اقتصادی انقلاب اسلامی :

1-  الگوی اسلامی – ایرانی پیشرفت

2-  جهاد اقتصادی

3-  اقتصاد مقاومتی

و پس از معرفی مبانی اقتصادی خود به ذکر اهداف این مهم پرداخته و آنان را اینگونه معرفی می نماید .

اهداف اقتصادی انقلاب اسلامی :

1-  استقلال اقتصادی

2-  رفاه عمومی

3-  پیشرفت اقتصادی

مقام معظم رهبری پس از ابلاغ سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی به بیان 10 راهکار عملی برای تحقق این امر و پیروزی در جنگ اقتصادی پیشنهاد می دهند :

10 پیشنهاد رهبری معظم در باب اقدام و عمل به اقتصاد مقاومتی :

1- تمرکز بر فعالیت‌ها و زنجیره‌های اقتصادی مزیت‌دار کشور

2- زنده کردن تولید داخلی

3- پرهیز از واردات تضعیف کننده‌ی تولید داخلی

4- پرهیز از هدردادن منابع مالی‌ای که پس از برجام باید وارد کشور شود

5- دانش‌بنیان شدن بخش‌های مهم و حساس اقتصادی

6- احیای بخشهای اقتصادی که قبلاً در آنها سرمایه گذاری شده

7- شرط انتقال فناوری در معاملات خارجی

8- مبارزه‌ی جدی با فساد، ویژه‌خواری و قاچاق در کشور

9- ارتقای بهره‌وری انرژی

10- نگاه ویژه به صنایع متوسط و کوچک

که اگر به مجموعه این رهنمودها که حدود 11 سال است که حضرت آقا بیان داشته ؛ آمادگی و تلاش همگان خصوصاً تصمیم گیران و تصمیم سازان نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران را در بر می داشت حال و وضع اقتصادی کشور بهتر از اینها می بوده است .

ایشان در راستای تشریح اقتصاد مقاومتی و ارائه راهکار جهت تحقق آن به بحث حمایت از تولید داخلی که اشتغال و رفع بیکاری را به همراه دارد اشاره داشته و آن هم با توجه به جمعیت و بازار مصرفی هشتاد میلیونی داخلی کشور خرید محصول ایرانی را نوصیه نمودند که باعث رونق کارگاه ها و کارخانجات داخلی می گردد .

البته باید این موضوع را در نظر داشت که کالا خود از دو بخش می تواند تشکیل گردد اول محصول خروجی یک کارگاه یا کارخانه و دوم خدمات، که گاه خدمات در برخی از شاخه های صنعت سود آوری بیشتر از محصول به همراه دارد .

گاهی کالای در کشوری تولید می گردد اما بیشترین سود و سهم مالی آن مربوط به شرکت دارای نشان تجاری و مالکیت معنوی است و کارگر دستمزد کمی دریافت می کند و این متفاوت از کالای ایرانی و ساخت ایران است .

در حال حاضر این شگرد در برخی کشورهای کمتر توسعه یافته توسط افراد یا شرکت های غربی به دلیل قیمت کم دستمزد کارگر و کمی مالیات صورت می پذیرد . در بسیاری از کشورهای آسیایی خصوصاً چین این مسأله به کَرات مشاهده می گردد .

می توان گفت که اقتصاد ایران دارای بیماری هایست که باید درمان گردد و بر اساس علم، عقل و تجربه نشان می دهد که علاج این بیماریها با نسخه معاصر اقتصاد اسلامی است که با نام اقتصاد مقاومتی مشهور است انجام می پذیرد.

همچنین است که در عرصه بین الملل همه دول و همه نمایندگان کشورها به دنبال حفظ و افزایش منافع ملی است و اگر تمام هزینه ها، دیپلماسی ها، جنگ ها و .... برای این است و این منافع ملی از سه رکن تشکیل می گردد :

1-  امنیت

2-  اقتصاد و رفاه اجتماعی

3-  اصول بنیادی در قانون اساسی کشور یا آرمان های رهبران نظام

که باز شاهد مسأله مهم اقتصاد کشور و تأثیرگذاری آن حتی بر منافع ملی است که گاه بیمار می گردد و باید معالجه گردد .

برخی از بیماریهای اصلی اقتصادی ایران به شرح زیر است :

1-  بدنه عظیم و گسترده قوه مجریه یا همان دولت :

یکی از سه قوه در ایران قوه مجریه است که به دلیل حجم گسترده آن گاهاً با مشکل در نظارت و اجرای قانون مواجهه می گردد، اصل 44 قانون اساسی، اقتصاد ایران را دارای 3 بخش دولتی، تعاونی و خصوصی می داند که باید اجرایی شود تا بخش زیادی از مشکلات در این نظام اقتصادی حل گردد . اصل 44 قانون اساسی بیان می دارد :

نظام اقتصادی جمهوری اسلامی ایران بر پایه سه بخش دولتی، تعاونی و خصوصی با برنامه‌ریزی منظم و صحیح استوار است.

بخش دولتی شامل کلیه صنایع بزرگ، صنایع مادر، بازرگانی خارجی، معادن بزرگ، بانکداری، بیمه، تأمین نیرو، سدها و شبکه‌های بزرگ آبرسانی، رادیو و تلویزیون، پست و تلگراف و تلفن، هواپیمایی، کشتیرانی، راه و راه‌آهن و مانند اینها است که به صورت مالکیت عمومی و در اختیار دولت است.

بخش تعاونی شامل شرکت‌ها و مؤسسات تعاونی تولید و توزیع است که در شهر و روستا بر طبق ضوابط اسلامی تشکیل می‌شود.

بخش خصوصی شامل آن قسمت از کشاورزی، دامداری، صنعت، تجارت و خدمات می‌شود که مکمل فعالیت‌های اقتصادی دولتی و تعاونی است.

مالکیت در این سه بخش تا جائی که با اصول دیگر این فصل مطابق باشد و از محدوده ی قوانین اسلام خارج نشود و موجب رشد و توسعه اقتصادی کشور گردد و مایه زیان جامعه نشود مورد حمایت قانونی جمهوری اسلامی است .

تفصیل ضوابط و قلمرو و شرایط هر سه بخش را قانون معین می‌کند.

اگر این اصل به درستی اجرا و خصوصی سازی به نحو صحیح صورت پذیرد، بدنه کرخت دولت کوچک و چابک می شود و نظارت کامل و درست اجرا و بی قانونی، دورزدن قانون، نبود نظارت صحیح و ... که ممکن است گوشه کناری باشد و خود موجب مرض در اقتصاد و اشتغال می شود، از بین می رود .

2-  وابستگی بودجه سالانه کشور به نفت

این موضوع تنبلی، عدم نوآوری و شکوفایی را به همراه و باعث تحریک دشمنان به تحریمهای در این بخش می گردد.

3-  خام فروشی نفت

نفت خامی که می شود به بیش از 1000 ماده و محصول پرارزشتر از خام آن با ارزآوری چندین برابر تبدیل گردد، بیشتر به صورت خام فروخته می گردد . قابل توجه است که نفت خام به همین دلیل یک مایع استراتژیک محسوب می گردد و کشورهای صنعتی بالاترین درآمد خود را از تبدیل همین نفت خام به محصولات به روز و لوکس و فروش آن به دیگر کشورهای جهان به دست می آورند .

4-  واردات

از دیگر فاکتورهای آسیب زننده به اقتصاد هر کشور و وابستگی آن ملت به بیگانه ؛ درصد واردات به آن کشور است .

اگر واردات بر روی معدود مواد لازم و ضروری که در داخل کشور وجود ندارد باشد تا رفع نیاز و خود اتکایی درون در تهیه آن مواد، قابل توجیح می باشد اما هنگامی که این واردات به سوی کالای لوکس سوق داده شود، فقط خروج ارز، تورم، بیکاری و وابستگی به بیگانگان را به همراه دارد که باید تا حد امکان از آن پرهیز گردد .

5-  قاچاق کالا

بیماری مزمن اقتصاد هر کشوری قاچاق است که تبعاتی همچون خروج ارز از کشور، عدم درآمد دولت از گمرکات، نابودی تولید داخلی، بیکاری و عدم اشتغال، تهدیدات فرهنگی، بهداشتی و بیوتروریستی و ... را به همراه دارد، رهبری معظم به شدت آن را نهی و دولت گام های مثبتی در کاهش آن برداشته است .

6-  فساد مالی و اقتصادی

فساد از هر نوع و هر اندازه به شدت مورد نهی دین مبین اسلام قرار گرفته و قانون ما که برگرفته از شرع مقدس است بر آن صحه گذاشته است، این امر علاوه بر از بین بردم سرمایه های مادی کشور به از بین بردن اعتماد مردم نیز منجر گشته و برای برخی از افراد ضعیف النفس توجیهی برای برخی تخلفات خود در بخش اقتصادی گردد .

7-  مصرف گرایی و تجمل گرایی مردم ایران

ایران با داشتن جمعیتی بالغ بر 000/000/80 نفری خود بالقوه دارای بازاری وسوسه انگیز برای تولید کنندگان است خصوصاً زمانی که در مقام مقایسه با برخی کشورها برمی آییم می بینیم که مثلاً از نظر وسعت سرزمینی و جمعیتی در حدود 10 کشور اروپایی می باشد، این می تواند یک فرصت برای کشور و صنعت و تولیداتش باشد و اگر مدیریت نشود یک تهدید به عنوان بازار مصرف محصولات خارجی باشد .

با تهاجم فرهنگی و هجوم فرهنگ بیگانه به کشور و تلقین سبک زندگی آمریکایی از طریق ابزارهای جنگ نرم به ملت ها خصوصاً ایران اسلامی، ما شاهد مصرف گرایی، تجمل گرایی و مدگرایی در بخشی از مردم کشور می باشیم، این سبک زندگی متفاوت با سبک زندگی ایرانی – اسلامی است ؛ با یک مقایسه در زندگی در میابیم که بر طبق خواسته سبک زندگی آمریکایی ما از استفاده لوازم ضروری و پرکاربرد در زندگی به سمت استفاده از لوازم لوکس، غیر ضرور و مطابق با مد روز رفته ایم برای نمونه :

مقایسه جهازیه نوعروسان حالا با یک دهه گذشته

مقایسه زباله های خروجی حالای منازل با چند سال پیش

تعویض گوشی تلفن همراه، اتومبیل، ساعت و ... صرفاً به دلیل ورود کالای چند مدل بالاتر به بازار و ...

ایران و سازمان گسترش تجارت بین المللی :

کشورهای غربی که سال‌ها با حمایت‌های تعرفه‌ای، تولید صنعتی را در کشور خود نهادینه کرده و صاحب واحدهای بزرگ تولیدی شده بودند، از نیمه‌ی دوم قرن بیستم و همزمان با آغاز فرایند رشد و توسعه‌ی صنعتی در کشورهای دیگر، بالا نگه‌داشتن تعرفه در جهان را به ضرر خود دیدند چرا که برای محصولات خود به بازار دیگر کشورها (به‌خصوص اقتصادهای منابع پایه نظیر ایران) نیاز داشتند. در این زمان دانشگاه‌ها و مراکر تحقیقاتی در کشورهای غربی، با تئوری‌پردازی نشان دادند کاهش تعرفه­‌های تجاری و گسترش تجارت بین‌الملل، به نفع همه‌ی کشورها است. دولت‌های غربی نیز با تأسیس سازمان جهانی تجارت، کشورهای دیگر را ابتدا تشویق و سپس مجبور کردند تا به تعرفه‌های کمتر و حذف حمایت از تولیدکنندگان داخلی تن دهند.

راه مجلس و دولت در پیشرفت صنعت و اقتصاد :

اگر نگاهی ژرف به روند صنعتی شدن بسیاری از کشورهای صنعتی بیاندازیم می بینیم که برخی از سیاستگذاری ها، قانون گذاریها، نظارت و اجراها و حتی محدودیت های خاص در نهایت می تواند چرخ های صنعت کشور را بیشتر و پویا تر نماید، فقط چیزی که باید در نظر گرفت طراحی و اجرا با رعایت نسخه اقتصاد اسلامی .

برای مثال وقتی روند صنعتی شدن انگلستان، اولین کشور صنعتی قاره اروپا را بررسی می کنیم از مجموع اقدامات برای رسیدن به این مهم در میابیم :

انگلستان کشوری که ۹ – 10 قرن پیش اقتصادی عقب مانده و بر اساس پرورش گوسفند و خوک داشت که در اواخر قرن ۱۶ با پی بردن به اینکه تولید پوشاک می­‌تواند سود مناسب‌تری را نسبت به صادرات پشم خام عایدش کند، در زمان ادوارد سوم، به ساخت و توسعه‌ی کارخانه‌های کوچک و محلی تولید لباس­‌های پشمی اقدام کرد. و واردات لباس پشمی به انگلستان را ممنوع نمود، سپس سیاست های گسترش صادرات محصولات، ممنوعیت واردات محصولات مشابه و نابودی صنایع در کشورهای رقیب، حمایت از صنایع و شروع فناوری و نوآوری‌ها و تشکیل ناوگان دریایی، کاهش وابستگی و گسترش صادرات را در پیش گرفت و نتیجه آن  این شد که کشوری که از اقتصاد ضعیفی برخوردار بود  به یک کشور صنعتی درقاره خود و جهان تبدیل گردید .

و یا الکساندر همیلتون، اولین وزیر خزانه‌داری آمریکا و معمار توسعه‌ی صنعتی این کشور در اواخر قرن هجدهم، معتقد بود که کشور عقب‌افتاده‌ای مثل ایالات متحده (در اواخر قره هجدهم)، صنایع نوزاد را تا زمانی‌که بتوانند روی پای خود بایستند باید از رقابت خارجی در امان نگه دارد .

و چقدر آشناست این توصیه رهبری از چند دولت قبل که : کاهش خام فروشی  و عدم وابستگی بودجه کشور به نفت و حمایت از شرکت های دانش بنیان و نخبگان داخلی !

لازم به توضیح است که مشکل خرید کالای خارجی و کم استقبالی از کالای ایرانی ریشه فرهنگی دارد و خوب و بد این امر برای مردم جامعه خوب تبیین نشده و فرهنگ جامعه به آن سمت سوق داده نشده است (گفتمان سازی و اهمیت و ضرورت آن خوب فراگیر نشده است ) همه مسئولاً، هم در زندگی شخصی و هم در زندگی کاری و اداری خود .

با بررسی وضعیت جامعه در باب فاکتورهای اجتماعی و فرهنگی و وجود حجم قابل توجه آسیب های اجتماعی و بیان رهبری در باب موضوع آتش به اختیار می تواند گفت که دستگاه های متولی امر فرهنگ آن گفتمان سازی لازم و جدی را در کشور خصوصاً جامعه هدف و مخاطبین خود اجرا ننموده و باید در سال جدید با عزم جدی تر و با مدیران دقدقه مند تر و آشنا به موضوع به این امر بپردازند این موضوع در رسانه های ملی و رسانه های مکتوب و مجازی اهمیت بیشتری را داراست .

مزایای استفاده از کالای ایرانی :

1-  ارتقای هویت ملی

2-  افتخار ملی

3-  خود کفایی در تولید

4-  رفع بیکاری

5-  چرخش چرخ های کارخانجات داخلی

6-  عدم خروج ارز

7-  عدم وابستگی به بیگانگان

8-  گرفتن اهرم های تحریم از دشمنان ایران

9-  کاهش قاچاق کالا

10-  کاهش آسیب های اجتماعی

 وظایف مردم، تولید کنندگان و مسئولان بر طبیق بیانات مقام معظم رهبری در تبیین شعار سال :

 الف : چگونگی حمایت از کالای ایرانی

 ب : الزامات حمایت از کالای ایرانی

امید است همه مردم دست به دست هم داده و برای اعتلای ایران عزیز عزم خود را در همه موارد جزم نمایند و ما شاهد ایرانی قدرتمندتر، آبادتر و پویا تر باشیم، انشاالله

انتهای پیام/