به گزارش گلستان ما ؛ تقریبأ تا دو دهه گذشته بخش اعظمی از اراضی گلستان به کشت پنبه اختصاص می‌یافت تا جایی که این استان به سرزمین طلای سفید شهره بود. اگر چه تا سال‎ها وجود زیرساخت‎های طبیعی برای کشت پنبه و فعالیت تعداد بیشماری از کارخانه‎های پنبه پاک‌کنی در گلستان به ارزآوری و ایجاد اشتغال کمک شایانی می‎کرد اما اتخاذ سیاست گذاری‎های نادرست در واردات پنبه، عدم حمایت مناسب از پنبه کاران، نبود تسهیلات و نهاده‎های مناسب برای کشت این محصول موجب کاهش سطح زیر کشت پنبه و خاموشی بسیاری از صنایع مرتبط با این محصول در استان شد و کشاورزان ترجیح دادند محصولی را در الگوی کشت خود قرار دهند که برای آنها صرفه اقتصادی بالاتری داشته باشد در حالیکه در سایه حمایت از پنبه می‎توانستیم شاهد ایجاد ارزش افزوده چند برابری در کشور باشیم.

با این وجود کشاورزان گلستانی در حالی به کشت محصولاتی همچون شالی که برای آنها صرفه اقتصادی بالاتری دارد اصرار می ورزند که هر روز هشدارهایی از بحران کم آبی و افت منابع آب‌های زیرزمینی استان بیشتر به گوش می‎رسد و از سویی شاهد حمایت‎های مناسبی از سوی مسوولان برای توسعه کشت محصولات هم چون پنبه که متناسب با الگوی کشت استان است و جزو محصولات کم آب بر محسوب می‎شود نیستیم. اگر چه به گفته برخی مسوولان قیمت مناسب خرید تضمینی پنبه می‎تواند کشاورزان را به سوی کشت این محصول ترغیب کند اما کشاورزان معتقد هستند تا زمانی که سطح تولید و میزان برداشت پنبه مناسب نباشد کشت این محصول برای آنها سودآور نخواهد بود.

*نارضایتی پنبه‌کاران گلستانی از کیفیت پایین سموم

یک کشاورز گلستانی یکی از دلایل عدم تمایل کشاورزان به کشت پنبه را هزینه‎های بالای این محصول در زمان داشت و برداشت عنوان کرد و گفت: سال گذشته پنج هکتار از اراضی خود را به کشت پنبه اختصاص دادم اما به دلیل هزینه‎های بالای سموم  و هزینه‎های برداشت، امسال سطح کشت خود را به یک هکتار کاهش دادم.

علی مختاری با بیان اینکه از بذرهای موجود و معرفی شده رضایت داریم افزود: قیمت بالای سموم و از سویی بی‎کیفیت بودن سموم موجب شد تا قادر به مبارزه و کنترل با آفات نباشیم بنابراین تولید و فروش خوبی نداشتیم.

وی اضافه کرد: افزایش قیمت سموم و برداشت سنتی پنبه هزینه‎های این محصول را افزایش داده است در واقع تا زمانی که مثل سال‎های گذشته به بذر و سم پنبه یارانه تعلق نگیرد، کشت این محصول برای کشاورز توجیه‌پذیر نخواهد بود.

در حالیکه در سال‎های گذشته بیشتر تلاش مسوولان امر ایجاد شرایط مناسب در جهت ترغیب کشاورزان به کشت پنبه در استانی که روزی به نام سرزمین طلای سفید شهره بود متمرکز شده است اما رئیس مؤسسه تحقیقات پنبه کشور معتقد است تا زمانی که پنبه رقیبی به نام شالی در گلستان دارد نمی‎تواند جایگاه واقعی خود را در میان کشاورزان این استان پیدا کند.

قربانعلی روشنی با بیان اینکه مهمترین ماده روی زمین آب است، تصریح کرد: متأسفانه با کشت محصولات پرآب هم‎چون شالی و بهره‎وری از منابع آب‎های زیرزمینی، آب را بی‎ارزش تلقی می‎کنیم در حالیکه لازم است سیاست‎گذاری‎ها اصلاح شود و کشاورزان به سمت و سوی کشت محصولات با نیاز آبی کم ترغیب شوند.

وی بیان کرد: در چند سال گذشته شاهد کاهش سطح کشت پنبه در کشور و به خصوص در گلستان بودیم اما با معرفی ارقام جدید، سقوط آزادی که در کشت این محصول داشتیم در سال 1394 متوقف شد تا جایی که در سال گذشته 11 درصد افزایش سطح کشت پنبه را شاهد بودیم.

رئیس مؤسسه تحقیقات پنبه کشور افزود: پنبه تنها در نقاط شمالی گلستان کشت می‎شد چرا که هیچ محصولی به غیر از پنبه نمی‎توانست در این اراضی کشت شود اما خوشبختانه در حال حاضر کشت پنبه به سمت اراضی مساعد نیز کشیده شده است.

*پنبه رقیب کشت شالی در گلستان می‎شود

روشنی، صرفه اقتصادی را یکی از مهمترین دلایل عدم ترجیح کشاورزان به کشت پنبه عنوان کرد و افزود: زمانی که پنبه در الگوی کشت گلستان جای داشت اراضی به سم پاشی کمی نیاز داشتند، با آفات به راحتی مقابله می‎شد، خاک حاصلخیز بود و در نتیجه تولید خوبی داشتیم اما با کم شدن حمایت‎ها از کشت پنبه، کشاورزان تصمیم گرفتند به سمت کشت برنج که صرفه اقتصادی بیشتری برای آنها دارد پیش بروند در واقع تنها چیزی که تصمیم کشاورزان را تغییر می‎دهد صرفه اقتصادی است.

وی ادامه داد: امسال پنبه با قیمتی بین 5 هزار و 500 تا 6 هزار تومان خرید و فروش می‎شود اگر تولید متوسط خوبی داشتیم با برنج قابل رقابت خواهد بود در واقع با توجه به تحریم‎ها از آنجایی که نمی‎توانیم الیاف را از خارج وارد کنیم کشت پنبه اقتصادی خواهد شد.

رئیس مؤسسه تحقیقات پنبه کشور، پنبه را یک محصول مقاوم و کم آب بر که نیاز آبی آن از منابع غیر متعارف تأمین می‎شود عنوان کرد و افزود: با توجه به اینکه شرایط آب در گلستان چندان مساعد نیست همواره تذکر داده می‎شود شالی نمی‎تواند کشت مناسبی برای استان باشد باید به دنبال ارائه راهکاری برای ترغیب کشاورزان به کشت پنبه باشیم.

روشنی با بیان اینکه کلید توسعه و پایداری در کشاورزی عنصر کربن است گفت: هرگاه این عنصر را گم کردیم با مشکلات جدی در کشاورزی روبرو شدیم در واقع پایداری کربن در خاک توسط پنبه ایجاد می شود.

وی خاطرنشان کرد: در طرح نجات پنبه این امر را در نظر گرفته‎ایم که باید از پنبه حمایت شود در بسیاری از کشورها به این محصول یارانه تعلق می‎گیرد بنابراین باید نگاه متفاوتی به پنبه داشته باشیم.

رئیس مؤسسه تحقیقات پنبه کشور با بیان اینکه در راستای رفع مشکلات کشت پنبه تعداد زیادی ارقام تجاری جدید معرفی شده است، افزود: این ارقام  دو خصیصه مهم دارند زودرس هستند و اکثر آنها قابلیت برداشت ماشینی دارد البته اگر چه در بحث مکانیزاسیون دولت 50 درصد یارانه می‎دهد اما چون هزینه ادوات بالاست در این رابطه کمی مشکل وجود دارد، با این وجود دوره کشت ارقام تجاری جدید کوتاهتر است از این رو در مصرف آب صرفه‎جویی خواهد شد از طرفی کوتاه شدن زمان کشت محصول، سم کمتری را مصرف خواهد کرد و منابع آب و خاک و سلامت جامعه نیز حفظ می‎شود.

روشنی با اشاره به علت سراشیبی کشت پنبه در کشور گفت: متأسفانه عدم سیاست گذاری‎های نادرست در واردات، موجب تعطیلی کارخانه‎های نخ ریسی و پنبه پاک کنی شد که این امر به نوبه خود بر کاهش شدید کشت پنبه تأثیرگذار بود.

وی گفت: خوشبختانه به اندازه کافی ارقام مختلف پنبه در کشور موجود است و امروز به جایگاهی دست یافتیم که 5 رقم تجاری ما در روسیه و ازبکستان در حال آزمایش برای توسعه کشت فرا زمینی است. / فارس

گزارش از فهیمه اجاقلو

انتهای پیام/