1393-09-15 08:24
1441
0
6824
بمناسبت سالروز تشكيل شورا به فرمان حضرت امام خميني(ره)،

شوراي عالي انقلاب فرهنگي و دغدغه فرهنگ

در عرصه فرهنگ، بنده به معناي واقعيِ كلمه، احساس نگراني مي كنم و حقيقتاً دغدغه دارم. اين دغدغه از آن دغدغه هايي است كه آدمي به خاطر آن، گاهي ممكن است نصفِ شب هم از خواب بيدار شود و به درگاه پروردگار تضرّع كند. من چنين دغدغه اي دارم.

به گزارش گلستان ما ،نهادهاي مختلف يكي پس از ديگري پا گرفت؛ اما فرهنگ حاكم بر نهادهاي جامعه مخصوصا نهادهاي فراگيري مانند آموزش و پرورش و دانشگاه ها، مسأله ساده اي نبود كه بتوان در كوتاه مدت، تحولات لازم را در آن ها به وجود آورد. از طرف ديگر ادامه كار آن ها به ويژه دانشگاه ها به همان شكل سابق به صلاح جامعه نبود. در اوايل انقلاب، گروهك هاي مختلف، دانشگاه ها را عرصه تاخت و تاز خود ساخته و روند تحصيل و تدريس را مختل كرده بودند. همه اين مسائل، ضرورت تغيير بنيادين در برنامه ها و شيوه هاي تدريس و تربيت و اهداف آن را ايجاب مي نمود؛ در نتيجه، خصوصاً با توجه به جو حاكم بر دانشگاه ها، مدتي تمام دانشگاه هاي كشور تعطيل شد و به فرمان امام خميني(ره) ستاد انقلاب فرهنگي به منظور ساماندهي امور فرهنگي مدارس و دانشگاه ها تشكيل شد.

با بازگشايي دانشگاه ها، فعاليت ستاد انقلاب فرهنگي ادامه يافت و ضرورت توسعه و تعميق كار اين ستاد ايجاب كرد كه در نوزدهم آذر 1364، حضرت امام، رؤساي سه قوه و تعداد ديگري از انديشمندان فرهنگي كشور را به اعضاي آن بيفزايند و بدين شكل ستاد انقلاب فرهنگي با تركيب جديد خود، تحت عنوان شوراي عالي انقلاب فرهنگي فعاليت خود را آغاز نمود.


در اين نوشتار ابتدا مروري گذرا بر چگونگي شكل گيري شوراي عالي انقلاب فرهنگي خواهيم داشت و سپس به مطالبات حضرت امام خميني(ره) از اين شورا و هم چنين مطالبات رهبر معظم انقلاب كه در حكم اخير ايشان به اعضاي جديد شوراي عالي انقلاب فرهنگي تبلور يافته، خواهيم پرداخت.


نگاهي به تاريخچه شوراي عالي انقلاب فرهنگي


پيروزي انقلاب شكوهمند اسلامي در بهمن 1357 و به دنبال آن استقرار نظام جمهوري اسلامي به جاي نظام ستمشاهي پهلوي تغيير و تحول بنيادين در عرصه هاي گوناگون اجتماعي را ايجاب مي كرد چراكه تحول در نظام از طريق تحول در بنيادها و ساختارها تحقق مي يابد.


در اين راستا مقوله «فرهنگ» از جايگاه ويژه و پايگاه ممتازي برخوردار است و تصور تغيير در نظام بدون تغيير در فرهنگ حاكم بر آن، تصوري ناموجّه است. صدور پيام نوروزي امام خميني(ره) در اول فروردين 1359 را بايد نقطه عطفي در تاريخ انقلاب فرهنگي دانست ايشان در بند يازده اين پيام بر ضرورت ايجاد «انقلاب اساسي در دانشگاه هاي سراسر كشور»، «تصفيه اساتيد مرتبط با شرق و غرب» و «تبديل دانشگاه به محيطي سالم براي تدوين «علوم عالي اسلامي» تأكيد كردند.


شوراي انقلاب به دنبال ملاقات با امام(ره) در بيانيه 29/1/59 خود مقرر كرد كه دانشگاه بايد از حالت ستاد عملياتي گروه هاي گوناگون خارج شود. در اين بيانيه، سه روز مهلت براي برچيده شدن دفاتر و تشكيلات گروه ها در دانشگاه ها تعيين و افزوده شده بود كه امتحانات دانشگاهي بايد تا 14 خرداد به پايان برسد و از 15 خرداد دانشگاه ها تعطيل و هرگونه اقدام استخدامي و مانند آن در دانشگاه متوقف گشته و نظام آموزشي كشور براساس موازين انقلابي و اسلامي طرح ريزي شود.


پس از تعطيل رسمي دانشگاه ها، امام خميني(ره) در 59/3/23 فرماني را مبني بر تشكيل ستاد انقلاب فرهنگي صادر نمودند. در قسمتي از فرمان ايشان آمده است: «مدتي است ضرورت انقلاب فرهنگي كه امري اسلامي است و خواست ملت مسلمان مي باشد اعلام شده است و تاكنون اقدام مؤثري انجام نشده است و ملت اسلامي و خصوصاً دانشجويان با ايمان متعهد نگران آن هستند و نيز نگران اخلال توطئه گران كه هم اكنون گاه گاه آثارش نمايان مي شود و ملت مسلمان و پايبند به اسلام خوف آن دارند كه خداي نخواسته فرصت از دست برود و كار مثبتي انجام نگيرد و فرهنگ همان باشد كه در طول مدت سلطه رژيم فاسد كارفرمايان بي فرهنگ، اين مركز مهم اساسي را در خدمت استعمارگران قرار داده بودند. ادامه اين فاجعه كه مع الاسف خواست بعضي گروه هاي وابسته به اجانب است، ضربه اي مهلك به انقلاب اسلامي و جمهوري اسلامي وارد خواهد كرد و تسامح در اين امر حياتي، خيانتي عظيم بر اسلام و كشور اسلامي است.»


ستاد انقلاب فرهنگي طبق فرمان امام(ره) ملزم بود كه در برخورد با مسايل دانشگاهي فعاليت هاي خود را بر چند محور متمركز كند:

1. تربيت استاد و گزينش افراد شايسته براي تدريس در دانشگاه ها؛ 2. گزينش دانشجو؛ 3. اسلامي كردن جو دانشگاه ها و تغيير برنامه هاي آموزشي دانشگاه ها، به صورتي كه محصول كار آن ها در خدمت مردم قرار گيرد. بر اين اساس، ستاد از صاحبنظران مختلف دعوت به همكاري نمود و در اولين گام گروه هاي برنامه ريزي در رشته هاي پزشكي، فني و مهندسي، علوم پايه كشاورزي، علوم انساني و هنر تشكيل شد.


از آنجايي كه مديريت دانشگاه ها در گذشته هماهنگ با فرهنگ اسلامي جامعه نبود، بايد تغييراتي در مديريت دانشگاه ها به عمل مي آمد، سازمان دانشگاه ها بايد دگرگون مي شد و مهم تر از همه، محيط دانشگاه ها اسلامي مي شد. براي اين منظور، كميته اي در ستاد با عنوان «كميته اسلامي كردن دانشگاه ها»، تشكيل شد. با توجه به ناهماهنگي ضوابط و مقررات حاكم بر دانشگاه ها با شرايط انقلابي جامعه، قسمت اعظم فعاليت هاي ستاد بر اسلامي كردن دانشگاه ها و تعيين ضوابط و مقرراتي منطبق با موازين اسلامي متمركز شد.


در شهريور ماه سال 62 با توجه به نظر امام(ره) مبني بر لزوم  ترميم و تقويت ستاد و مخصوصاً حضور مسؤولين اجرايي در آن، به دنبال نامه رئيس جمهور وقت (حضرت آيت الله خامنه اي)، امام امت در تاريخ 8/6/62 طي نامه اي به پيشنهاد رئيس جمهور مبني بر ترميم و تكميل ستاد انقلاب فرهنگي پاسخ مثبت دادند.

با بازگشايي دانشگاه ها و توسعه مراكز آموزشي و گستردگي فعاليت ستاد انقلاب فرهنگي ضرورت تقويت اين نهاد بيش از پيش احساس شد به طوري كه در 19 آذر 1363 دومين  ترميم عمده ستاد انقلاب فرهنگي توسط حضرت امام خميني(ره) انجام گرفت و به اين ترتيب شوراي عالي انقلاب فرهنگي با تركيبي جديد تشكيل شد.در بخشي از اين فرمان آمده است:

«خروج از فرهنگ بدآموز غربي و نفوذ و جايگزين شدن فرهنگ آموزنده اسلامي، ملي و انقلاب فرهنگي در تمام زمينه ها در سطح كشور آن چنان محتاج تلاش و كوشش است كه براي تحقق آن ساليان دراز بايد زحمت كشيد و با نفوذ عميق ريشه دار غرب مبارزه كرد. اينك با تشكر از زحمات ستاد انقلاب فرهنگي براي هرچه بارورتر شدن انقلاب در سطح كشور، تقويت اين نهاد را لازم ديدم، بدين جهت علاوه بر كليه افراد ستاد انقلاب فرهنگي و رؤساي محترم سه قوه، حجج اسلام آقاي خامنه اي، آقاي اردبيلي و آقاي رفسنجاني و هم چنين جناب حجت الاسلام آقاي مهدوي كني و آقايان سيدكاظم اكرمي وزير آموزش و پرورش و رضا داوري و نصرالله پورجوادي و محمدرضا هاشمي را به آنان اضافه نمودم.»


به دنبال استفسار مورخ 29/11/63 رئيس جمهور وقت درباره اعتبار مصوبات شوراي عالي انقلاب فرهنگي، حضرت امام در تاريخ 6/12/63 پاسخ فرمودند: «ضوابط و قواعدي را كه شوراي محترم عالي انقلاب فرهنگي وضع مي نمايند بايد ترتيب آثار داده شود.»


سومين  ترميم عمده شوراي عالي انقلاب فرهنگي به سال 1375 برميگردد. حضرت آيت الله خامنه اي رهبر معظم انقلاب اسلامي در تاريخ 14/9/75 با صدور پيامي ضمن تعيين  تركيب جديد اعضاي شوراي عالي بر اهميت جايگاه و وظايف خطير آن نيز تأكيد نمودند، در اين پيام آمده است: «شوراي عالي انقلاب فرهنگي كه با تدبير حكيمانه امام راحل عظيم الشان به جاي ستاد انقلاب فرهنگي پديد آمد، نقش فعال و مؤثري را در عرصه هاي امور فرهنگي كشور به خصوص دانشگاه ها ايفا كرد و بركات زيادي از خود به جاي گذارد.

اكنون با پيشرفت كشور در كار سازندگي و گسترش دامنه نياز به دانش و تخصص و لزوم فراگيري علوم و فنون و پرورش محققان و نوآوران و استادان و متخصصان كارآمد، اهميت اين بخش از مسايل فرهنگي تأكيد مضاعف يافته است. توسعه دانشگاه ها و پژوهشگاه ها و ديگر مراكز آموزش و آموزش عالي كه پاسخ طبيعي به آن نياز است و افزايش چشمگير كميت دانشجويي، به نوبه خود تكاليف تازه اي را بر عهده مسؤولان امور فرهنگي كشور مي گذارد كه برتر از همه آن ها اولاً كيفيت بخشيدن به مايه هاي علم و تحقيق در اين مراكز و ثانياً پرداختن به  تربيت معنوي دانشجويان و هدايت فكر و عمل آنان است».


در بخشي ديگر از اين پيام، با اشاره به هجوم فرهنگي همه جانبه دشمنان به ارزش هاي اسلامي، فرهنگ اصيل ملي و باورهاي مردم آمده است: «همه اين حقايق مهم و هشداردهنده، مسؤولان فرهنگي كشور را به تدبيري برتر و اهتمامي بيشتر و تلاشي گسترده تر فرا مي خواند و به ويژه شوراي عالي انقلاب فرهنگي را كه در جهاد ملي با بي سوادي و عقب ماندگي علمي و تبعيت فرهنگي، در حكم ستاد مركزي و اصلي است، به تحرك و نوآوري و همت گماري برمي انگيزد».


بدين ترتيب شوراي عالي انقلاب فرهنگي وارد مرحله جديد از حيات تشكيلاتي شد. در اين مرحله شوراي عالي انقلاب فرهنگي موظف گرديد در رأس فعاليتهاي خود به «مديريت فرهنگي» جامعه در عرصه هاي مختلف بپردازد و با سياستگذاري هاي اصولي خود زمينه را براي پيدايش جامعه اي بهره مند از حيات طيبه الهي فراهم سازد.

شوراي عالي انقلاب فرهنگي در سال 93


با حكم رهبر معظم انقلاب اسلامي (مدظله العالي) در مهر ماه سال 93؛ دوره جديد شوراي عالي انقلاب فرهنگي آغاز به كار كرد. حضرت آيت الله خامنه اي رهبر معظم انقلاب اسلامي در آستانه ي آغاز دوره ي جديد شوراي عالي انقلاب فرهنگي، با صدور حكمي بر مديريت راهبردي چالش هاي حوزه ي فرهنگ با «استفاده كامل و كارآمد و هم افزا از همه ي فرصت ها و ظرفيت ها»، «مهار تهديدها و آسيب ها با نگاه حكيمانه و معقول» و «مواجهه ي هوشمندانه با معارضه هاي مهاجمان و ستيزه گران» به عنوان تكاليف اصلي شوراي عالي انقلاب فرهنگي تأكيد كردند.


ايشان هم چنين 7 اولويت كاري شوراي عالي انقلاب فرهنگي ازجمله پيگيري تصميمات و مصوبات قبلي و اجراي سريع آن ها، مواجهه ي فعال و مبتكرانه با جبهه بندي هواداران فرهنگ انقلابي و اسلامي و معارضان عنود آن، پيگيري جدي پيشرفت و شتاب حركت علمي و فناوري و تحول و نوسازي در نظام آموزشي و علمي كشور به ويژه تحول در علوم انساني را مشخص كردند و 3 عضو حقوقي جديد را به مجموعه اعضاي شوراي عالي انقلاب فرهنگي افزودند.

متن حكم رهبر معظم انقلاب اسلامي به اين شرح است:

بسم الله الرحمن الرحيم


فلسفه وجودي شوراي عالي انقلاب فرهنگي، فهم و تبيين و تثبيت و انفاذ ماهيت فرهنگي انقلاب اسلامي و بازآرايي مداوم جبهه فرهنگي انقلاب اسلامي و پايش پيشرفت هاي فرهنگي كشور متناسب با ظرفيت ها و شايستگي هاي عظيم ايران اسلامي و انقلابي است.


مديريت راهبردي چالش هاي اين حوزه با «استفاده كامل و كارآمد و هم افزا از همه فرصت ها و ظرفيت ها» و نيز «مهار تهديدها و آسيب ها با نگاه حكيمانه و معقول» و «مواجهه ي هوشمندانه با معارضات مهاجمان و ستيزه گران» ازجمله تكاليف اصلي اين شورا است. عرصه هاي كليدي و اساسي همچون توليد علم، سبك زندگي، آموزش و پژوهش، فرهنگ عمومي، مهندسي فرهنگي، حوزه هاي مهمي هستند كه ساماندهي آن در جمهوري اسلامي به شوراي عالي انقلاب فرهنگي سپرده شده است.


التزام شوراي عالي انقلاب فرهنگي به نام و عنوان خود، شرط موفقيتش در مأموريت هاي خطيري است كه بر عهده ي آن گذاشته شده است.


با توجه به پايان يافتن دوره اي ديگر از مسؤوليت شوراي عالي انقلاب فرهنگي و در آستانه آغاز دوره اي جديد، اعضاء حقوقي و حقيقي اين شورا همچون دوره ي گذشته با اضافه شدن معاون برنامه ريزي و نظارت راهبردي رئيس جمهور و معاون رئيس جمهور در امور زنان و خانواده و رئيس دفتر تبليغات اسلامي به اعضاي حقوقي براي يك دوره 3 ساله ديگر منصوب مي گردند.


لازم مي دانم از زحمات و تلاشهاي بي وقفه و مثمرثمر رئيس و اعضاء محترم شوراي عالي انقلاب فرهنگي و دبير محترم و دبيرخانه شورا طي اين دوره قدرداني و تشكر و نكات و موارد ذيل را به عنوان اولويت هاي كاري شورا در دوره جديد اعلام نمايم:


1- با وجود تلاشهاي خوب شورا در پيگيري اولويت هاي ابلاغي در سالهاي گذشته، امروز اولويت اصلي شورا تحقق و اجراي سريع و كامل تصميمات و مصوبات و پيگيري آن ها تا حصول نتيجه كامل مي باشد.


2- با توجه به جبهه بندي جدي ميان هواداران فرهنگ انقلابي و اسلامي و معارضان عنود با انگيزه ي آن، شوراي عالي انقلاب فرهنگي بايد با برخورد فعال و مبتكرانه با اين جبهه بندي آشكار فرهنگي، دلبستگان فرهنگ ديني و انقلابي را در داخل و خارج كشور دلگرم و اميدوار و مطمئن و معارضان را نگران و نااميد كند.


3- با توجه به رويش هاي معتنابه و جوشش هاي فراوان فعاليت هاي فرهنگي در سطوح مردمي، خصوصاً جوانان مؤمن و انقلابي، دستگاه هاي فرهنگي نظام و در رأس آن ها شوراي عالي انقلاب فرهنگي بايد نقش حلقات مكمل و تسهيل گر و الهام بخش را در فعاليت هاي خودجوش و فراگير مردمي عرصه ي فرهنگ براي خود قائل باشند و موانع را از سر راه آن ها كنار بزنند.


4- ارتقاء كمي و كيفي مصرف و توليد محصولات و كالاهاي فرهنگي جز با سياستگذاري هاي درست و اقدام پيگير و مستمر و به صحنه آوردن همه ي ظرفيت هاي ملي اين عرصه، ممكن نخواهد شد. بازمهندسي ساختار فعاليت ها و مديريت هاي فرهنگي با چنين رويكردي لازمه ي موفقيت در اين آوردگاه تاريخي فرهنگي است. شوراي عالي بايد بتواند همه ظرفيت هاي نرم افزاري و سخت افزاري و منابع انساني حوزه فرهنگ را متناسب با شرايط پيش گفته، بازآرايي و هم افزا كند.


5- پيگيري جدي پيشرفت و شتاب حركت علمي و فناوري كشور يكي از اساسي ترين اولويت هاي كشور است كه شوراي عالي انقلاب فرهنگي در آن نقش جدي دارد.

بحمدالله با تصويب و ابلاغ نقشه جامع علمي كشور، حوزه علم و فناوري نقشه راه خود را يافته، ستاد راهبري نقشه جامع علمي تشكيل شده؛ و حركت در آن مسير آغاز گرديد و تاكنون آثار و دستاوردهاي خوبي هم در پي داشته است، لازم است اين مسير با جديت و اهتمام بيشتري به ويژه از سوي مسؤولان در قواي سه گانه و خصوصاً دولت محترم دنبال شود. شتاب رشد علمي كشور نبايد به هيچ بهانه اي حتي اندكي كاهش يابد، بلكه بايد روز به روز بر آن افزوده شود و شورا نيز نقش خود را در نظارت و پايش و راهبري آن به طور جدي و فعال ايفا نمايد.


6- مهندسي فرهنگي و موضوع تحول و نوسازي در نظام آموزشي و علمي كشور اعم از آموزش عالي و آموزش و پرورش و نيز تحول در علوم انساني كه در دوره هاي گذشته نيز مورد تأكيد بوده است، هنوز به  سرانجام مطلوب نرسيده است، به تعويق افتادن اين امور خسارت بزرگي متوجه انقلاب اسلامي خواهد كرد، لذا بايد اين امور جدي تر گرفته شده و با يك بازنگري و برنامه ريزي جديد طي مدت زمان معقول و ممكن به  سرانجام خود برسد.


7- تشكيل منظم و به موقع جلسات شوراي عالي و حضور فعال و با مطالعه و سازنده اعضاء به ويژه رؤساي محترم قوا در جلسات و مباحث شورا و صرف وقت و همت كافي توسط همه اعضاء به ويژه اعضاء حقيقي مورد تأكيد مي باشد.

توفيقات همه ي حضرات را از خداوند متعال مسألت مي كنم.

سيّد علي خامنه اي - 27 مهر1393

جايگاه فرهنگ از نگاه سكاندار نظام اسلامي

همزمان با صدور اين حكم، مباحث مختلفي در ميان نخبگان حوزوي و دانشگاهي و هم چنين رسانه ها درباره ارزيابي عملكرد اين شورا و چشم انداز آينده آن به ويژه با مروري بر هفت اولويت تعيين شده در حكم رهبر فرزانه انقلاب كليد خورده است.


كم تر انسان منصفي است كه بتواند از ميان تمام رهبران سياسي جهان فردي را نام ببرد كه به اندازه رهبر جمهوري اسلامي ايران در باب فرهنگ و اهتمام به آن تأكيد داشته باشد. براي افرادي كه بيانات ايشان را در حوزه هاي گوناگون رصد مي كنند نكته برجسته تر اين است كه در ميان سه موضوع كلان سياست و اقتصاد و فرهنگ، كم تر شاهد دغدغه مندي همراه با نگراني عالي ترين مقام نظام در دو موضوع سياست و اقتصاد بوده ايم و حتي زماني كه بزرگ ترين دشمنان اين ملت تهديد به تهاجم نظامي يا بزرگ ترين تحريم هاي اقتصادي كرده اند، لبخند و اميد و پيروزي را در چشمان ايشان ديده ايم اما بارها شاهد نگراني و هشدارهاي دلسوزانه ايشان در باب فرهنگ بوده ايم و اين براي همه كساني كه دل در گرو فرهنگ داشته اند هم مايه دلگرمي و هم مسؤوليت آفرين بوده است.


انقلاب اسلامي ايران يك تهاجم گسترده به مهم ترين ارزش ها و اصول مادي گرايي و سكولاريسم و در يك كلام غرب و شرق بود كه سالياني است از بركت اين سيلي محكم پيش رو تحولات انساني است و تمام تلاش غرب و شرق كه دنيا را از منظر اقتصاد و سياست مي نگريستند براي پاسخ دادن به اين تهاجم بزرگ بوده است. اينك چند سالي است كه غرب و شرق به اين آگاهي رسيده كه تنها ابزار مقابله با قدرت تهاجمي ايران، سلاح فرهنگي است كه دست برتر در اين مبارزه را به ايران داده است.


در واقع اگر تاريخ مبارزه سي ساله ملت ايران با غرب و شرق را مرور كنيم، بايد اذعان كنيم كه نبرد حقيقي تازه چند سالي است آغاز شده و جنگ نظامي و اقتصادي روش هاي انحرافي و دام ملت ايران براي شكست دشمنان بوده است. آن چه ما را در اين جنگ جديد اميدوار مي سازد سابقه طولاني و تجربه عظيم تمدني ملت ايران است كه در برابر تهاجم قرون مختلف وحشيان شرق و غرب از اسكندر تا چنگيز باز هم دست برتر را داشته و پس از اندكي ايشان را رام خويش ساخته اند و البته نگراني و دغدغه مندي آن نيز حاصل پيچيدگي هايي است كه از فناوري هاي نو فرهنگي و پياده نظام نفوذي و گاه سربازان ناآگاه به رزم فرهنگي در جبهه خودي به بار مي آيد.

دغدغه اي كه خواب را از چشمان رهبري ربوده


پيش از ورود به بحث، جهت آشنايي بيشتر با ديدگاه هاي رهبر معظم انقلاب درباره جايگاه فرهنگ در نظام اسلامي، مروري بر برخي فرمايشات ايشان خواهيم داشت. ايشان در سال 1373 در ديدار با هنرمندان و مسؤولان فرهنگي كشور چنين فرموده اند:


«و اما در عرصه ي فرهنگ، بنده به معناي واقعيِ كلمه، احساس نگراني مي كنم و حقيقتاً دغدغه دارم. اين دغدغه از آن دغدغه هايي است كه آدمي به خاطر آن، گاهي ممكن است نصفِ شب هم از خواب بيدار شود و به درگاه پروردگار تضرّع كند. من چنين دغدغه اي دارم. البته در سخنراني ها، از اين دغدغه با مردم نخواهم گفت؛ اما نمي شود كه به شما نگويم.


شما خودتان دست اندركاران مسائل فرهنگي هستيد و بايد از اين دغدغه ي من خبر داشته باشيد.خودِ من هم آدمي بي اطّلاع از مسائل فرهنگي نيستم؛ همان طور كه از مسائل كشور نيز هيچگاه بي خبر نبوده ام. لذاست كه حقيقتاً در باب فرهنگ، احساس نگرانيِ عميقي دارم.


البته در اثر تربيت هاي اوليّه ي اسلامي، احساس مباركي در ما به وجود آمده بود. بعد هم خداي متعال منّت گذاشت و كسي مثل امام را بر ما گماشت و ايشان با وجود و حركت خود، آن احساس را كه احساس اميد به آينده است، در ما تقويت كرد. من خدا را شاكرم كه حتّي براي يك لحظه هم، اميد خود را در همين عرصه ي پر دغدغه از دست نداده ام. اگر تلاشي مي كنم، حرفي بر زبان مي آورم و دست به اقدامي مي زنم، همه ناشي از آن اميد است. ان شاءالله و به فضل پروردگار، روزبه روز هم به اين تلاش و اقدام و حركت خواهم افزود. كمااين كه چون اميدوارم، از اوّل انقلاب تا امروز هم، در اين روند، روزبه روز تلاش و حركت خود را بيشتر كرده ام.»


ايشان هم چنين در ديداري كه با هيأت دولت يازدهم، امسال و در ماه مبارك رمضان داشتند، به صراحت فرمودند: «بنده در مسائل مختلف به توصيه هاي عمومي به دولت اكتفا مي كنم. رئيس جمهور محبت دارند و گزارش مي دهند و سؤال مي كنند اما دخالت نمي كنيم كه اين كار را بكنيد يا نكنيد.


اما مسأله فرهنگ اين جوري نيست. در اين مسأله بنده دخالت مي كنم. فرهنگ جزو كارهايي نيست كه در اختيار دولت باشد و سليقه اي عمل كند. اين مربوط به مسائل نظام است و بايد سياست نظام اعمال شود. در فرهنگ به راحتي اشتباهات قابل برگشت و جبران نيست. مثال فرهنگ مثل كمربندي است كه اگر باز شد نظام و انتظام فكري و هويت جامعه به هم خواهد ريخت و اثرش طولاني مدت است. به خاطر همين در طول سال ها هر دولتي آمدند و هرجا نكته اختلافي پيدا كرديم، سر قضيه فرهنگ بوده است. با هر سه دولت سر قضيه فرهنگ اختلاف پيدا كرديم و سر مسأله ديگري اختلاف نداشتيم.»


ايشان در سال 1392 هم در ديدار اعضاي مجلس از نگراني شان در باب فرهنگ مي گويند و مي فرمايند: «بنده نگران مسأله فرهنگ هستم. اميدوارم كه مسؤولين فرهنگي توجه داشته باشند كه چه مي كنند. با مسائل فرهنگي شوخي نمي شود كرد، بي ملاحظگي نمي شود كرد؛ اگر چنان چه يك رخنه ي فرهنگي به وجود آمد، مثل رخنه هاي اقتصادي نيست كه بشود آن را جمع كرد، پول جمع كرد يا سبد كالا داد يا يارانه ي نقدي داد؛ اين جوري نيست، به اين آساني ديگر قابل ترميم نخواهد بود، مشكلات زيادي دارد.»

شناخت جايگاه حاكميتي شوراي عالي انقلاب فرهنگي

شوراي عالي انقلاب فرهنگي در كنار شوراي عالي امنيت ملي، داراي جايگاه حاكميتي در نظام اسلامي است. در اين دو شورا، نمايندگان قواي سه گانه حضور دارند و فراتر از دولت ها و يا جريان هاي سياسي، درباره فرهنگ و امنيت كشور تصميم هاي كلان گرفته مي شود.


اساسا جايگاه شوراي عالي انقلاب فرهنگي، جايگاهي است كه فراتر از تحولات اجرايي كشور، تصميم سازي و سياست گذاري مي كند و اين نقطه قوت برجسته اي در جايگاه و عملكرد شوراي عالي انقلاب فرهنگي محسوب مي شود. به جهت اين كه ممكن است دولت ها به هر حال بستگي به شرايط روز و تحت تأثير عوامل زودگذر برخي از جهت گيري ها را دنبال كنند اما تركيب شوراي عالي انقلاب فرهنگي و جايگاه آن اقتضاء مي كند كه مستقل از اين فراز و نشيب ها و با نگاه بلندمدت و ژرف نگر نسبت به مقوله فرهنگ را دنبال كند.

به همين جهت تغييراتي كه در دولت ها ايجاد مي شود اگرچه در واقعيت امر بي تأثير بر اولويت هايي كه در شوراي عالي انقلاب فرهنگي مطرح مي شود، نيست به جهت اين كه رئيس دولت، رئيس شوراي عالي انقلاب فرهنگي است ولي به خاطرتركيب شوراي عالي انقلاب فرهنگي و روندي كه اين شورا دارد، كمتر مثل عرصه هاي اجرايي و اقتصادي و سياسي تحتت تأثير جهت گيري هاي دولت ها قرار مي گيرد.


در مقابل مسير درست فرهنگي انقلاب اسلامي و مباني و ارزشها و اصولي كه گفتمان انقلاب اسلامي در عرصه فرهنگي اقتضاء مي كند، هميشه جريانهاي فكري متفاوتي بوده اند كه در مقابل اين اصول و مباني قرار داشتند كه ازجمله مهم ترين آن ها گرايش هاي غرب گرا و ديدگاه هاي سكولاريستي نسبت به فرهنگ است كه امر جديدي نيست. خوشبختانه اين ديدگاه در شوراي عالي انقلاب فرهنگي جايگاهي ندارد به خاطر اين كه اصول سياستهايي كه بر روند كار شوراي عالي انقلاب فرهنگي حاكم است، مانع نفوذ صاحبان اين ديدگاه ها خواهد بود و افراد شوراي عالي انقلاب فرهنگي در دوره هاي مختلف هم در برابر جريان ها ايستادگي مي كردند به خصوص امروز كه نقشه مهندسي فرهنگي كشور تصويب شده و در بحثهاي مباني و اصول و ارزشهايي كه در اين سند مطرح شده به صراحت چارچوبهاي انقلاب اسلامي مشخص شده است.


بنابراين، جايي براي اين نگراني وجود ندارد ولي آن چيزي كه مهم است، اين است كه به هر حال انتظار ما هميشه بايد اين باشد كه دوره هاي مختلف شوراي عالي انقلاب فرهنگي نسبت به دوره قبل كارآمدتر و توانمندتر در عرصه فرهنگي حضور پيدا كند. اگرچه نگران نيستيم كه در دوره مديريت دولت يازدهم بر شوراي عالي انقلاب فرهنگي و رئيس جمهور جديد اتفاق منفي بيافتد ولي اين كافي نيست. در واقع انتظار اين است كه جهشي در روند تأثيرگذاري شوراي عالي انقلاب فرهنگي رخ دهد و واقعا سازوكارهاي عملي و طرحهاي اجرايي كه براي تحقق نقشه مهندسي فرهنگي كشور لازم است آماده شود و همه دستگاه هاي فرهنگي دولتي به خصوص در جهت اجراي اين نقشه بسيج شوند و همسو حركت كنند.


در اين بين اشاره به نتايج يكي از تحقيقات دبيرخانه شوراي عالي انقلاب فرهنگي خالي از لطف نيست. در بخشي از تحقيق سنجش تطبيقي مصوبات شورا با وظايف آن كه توسط هيئت بازرسي دبيرخانه شورا تهيه شده، آمده است: «در سال هاي اخير 38درصد مصوبات شوراي انقلاب فرهنگي منطبق با وظايف اين شورا بوده است و 62درصد آن ها هيچ ارتباطي با وظايف رسمي شورا نداشته است!»

انتهاي پيام/تسنيم

نظرات

دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط خبرگزاری گلستان ما در وب سایت منتشر خواهد شد

پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد

© کپی بخش یا کل هر کدام از مطالب گلستان ما با ذکر منبع امکان پذیر است.