به گزارش گلستان ما به نقل از راه دانا؛ هر بار که تحریم‌های جدید از جانب آمریکا و شرکایش اعمال می‌شود، کارشناسان اقتصادی منتظر هستند تا اثرات زخم کهنه اقتصاد کشور به نام خام‌فروشی که  سالهاست در بدنه اقتصاد ریشه دوانده، نمایان شود.

متاسفانه طی چند ماه گذشته و با بازگشت تحریم‌های نفتی در آبان 97، همراه با کاهش یک‌میلیون بشکه‌ای صادرات نفت، صادرات میعانات گازی نیز کاهش یافته است که کشور را با مشکلاتی مواجه کرده است.

میانگین صادرات نفت ایران در سال 96 و قبل از اعمال تحریم‌ها در حدود 430 هزار بشکه بوده است که بعد از تحریم‌ها صادرات این محصول با کاهش چشم‌گیری همراه شد، به طوری که پیش از آن، سهم کره جنوبی از 430 هزار بشکه صادرات در روز، به 200 هزار بشکه در روز رسید که در ادامه با اعمال تحریم‌های نفتی، واردات نفت از ایران را متوقف کرده است.

کره جنوبی به عنوان بزرگترین خریدار میعانات گازی از ایران با جایگزین کردن استرالیا و قطر به‌عنوان صادرکنندگان میعانات گازی و واردات نفت سبک، نفت سبک و سنگین جای خالی ایران در واردات خود را پر کرد. از آنجایی که استخراج میعانات گازی همواره وجود دارد انبارهای این محصول همان نفتکش هایی هستند که آنها را با خود حمل می کنند و از همین جهت باید سریع تر راهی برای صادرات و یا تبدیل آنها پیدا کرد.

مذاکرات نشان داد که  حل این مسئله مانند دیگر مسائل کلان کشور از داخل آغاز می‌شود. باید به سمتی حرکت کرد که تنوع محصولات صادراتی کشور، هزینه تحریم را برای آمریکا و شرکایش افزایش دهد.

جدا از اینکه خام فروشی به‌صورت کلی نقطه‌ضعفی برای اقتصاد کشور است، مسئله خام فروشی میعانات گازی به‌طورکلی دو تفاوت اساسی با مسئله خام فروشی نفت دارد. اول، تولید این ماده اجتناب‌ناپذیر است؛ به طوری که این میعانات گازی همراه با گاز استخراج می‌شود ونمی توان مانع آن شد.

از همین جهت با توجه به استفاده صنایعی همچون فولاد، سیمان، پتروشیمی و غیره از گاز طبیعی، نمی‌توان تولید میعانات را که به همراه گاز استخراج می‌شود، متوقف کرد.

نکته دومی که باید موردتوجه قرار گیرد، کوچک بودن بازار جهانی میعانات گازی در مقایسه با نفت خام است؛ زیرا در جهان فقط 26 پالایشگاه میعانات گازی وجود دارد که نشان از تنوع کم در مشتریان بازار جهانی این محصول است. به همین دلیل نمی‌توان ایجاد تنوع در مشتریان را به‌عنوان راه‌حلی برای این مسئله در نظر گرفت.

راهکار بی‌اثر کردن تحریم میعانات گازی چیست؟

با توجه به اجتناب‌ناپذیری تولید میعانات گازی و متنوع نبودن مشتریان جهانی آن، پس باید از فروش خام این ماده در بازار جهانی صرف‌نظر کرد. با توجه به شرایط مذکور در این زمینه راهکارهای مختلفی است که در شرایط کنونی کشور راهکارهای زیادی برای کشور باقی نمانده است.

یکی از راهکارها و آسان ترین راه حل این است که میعانات مازاد تولیدشده را در فضای آزاد رها کنند؛ که در این صورت سرمایه‌ای ارزشمند را هدر داده‌اند و محیط‌زیست اطراف آن نیز با خطرهای بسیاری روبرو می‌شود و قطعاً ایران نمی تواند از چنین راه حلی استفاده کند.

راهکار دیگر ذخیره این ماده و دل‌خوش کردن به تغییر شرایط است؛ در این صورت اگر شرایط تحریمی تغییر نکند این راهکار همچون مسکنی برای این مسئله در کشور نقش‌آفرینی می‌کند. در حال حاضر میعانات گازی در خشکی ذخیره‌شده و با پر شدن مخازن خشکی به ذخیره‌سازی روی دریا پرداخته‌اند.

در سال های گذشته شاهد بودیم با افزایش حجم میعانات گازی، نفتکش های زیادی بر روی آب به عنوان ذخایر میعانات گازی مورد استفاده قرار گرفته بودند تا جایی که حتی این نفتکش ها از برخی از کشورهای دیگر اجازه می شد.

تبدیل میعانات گازی به محصولات دیگر

راهکار آخر تغییر ماهیت این ماده است؛ مشخصاً اگر نمی‌شود میعانات گازی را صادر کرد، پس باید پالایش شود تا محصولاتی با بازار جهانی گسترده‌تر به دست آید. مثال موفقیت عینی این راه‌حل نیز پالایشگاه خلیج‌فارس است که با مصرف روزنه 360 هزار بشکه میعانات گازی در حال حاضر قسمت قابل‌توجهی از مسئله را پوشش داده است

در صورت نبود این پالایشگاه، کشور با هدر رفت 600 هزار بشکه میعانات گازی در طول روز مواجه بود. میعانات گازی را می‌توان به محصولاتی همچون نفتا،LPG، گازوئیل، سوخت جت و نفت سفید تبدیل کرد که هرکدام چه در داخل و چه در خارج از کشور، با بازار مصرف بسیار متنوع‌تر و گسترده‌تر نسبت به میعانات گازی مواجه هستند.

درنتیجه در صورت احداث پالایشگاه‌هایی با خوراک میعانات گازی می‌توان امیدوار بود دیگر این زخم چندساله (خام فروشی) حداقل توسط میعانات گازی، سرباز نکند.

انتهای پیام/