1396-10-18 11:31
583
0
48871
روایت معاون موسسه مطالعات تاریخ ایران از ماجرای کشف حجاب؛

تمسخر حجاب در مطبوعات مقدمه کشف حجاب بود/ فرقه ضاله بهائیت و وهابیت به ماجرای کشف حجاب دامن زدند/ ورود به حرم رضوی و حرم حضرت معصومه(س) را برای زنان با حجاب ممنوع کرده بودند

معاون پژوهشی موسسه مطالعات تاریخ ایران گفت: پروژه کشف حجاب از پیش از دوران رضاخان آغاز شد و برخی جریانات از قبیل بابیت و بهاییت آن را ترویج کردند.

به گزارش گلستان ما، پروژه کشف حجاب به سال های پیش از عصر رضاخانی و برخی جریانات از قبیل بابیت و بهاییت بازمی گردد، ولی اجرای آن توسط رضاخان در 17 دی ماه 1314 صورت گرفت که دیگر منع حجاب و نه کشف حجاب. ­

به مناسبت ۱۷ دی ماه، سالروز صدور فرمان کشف حجاب به سراغ موسی فقیه حقانی معاون پژوهشی موسسه مطالعات تاریخ ایران رفته ایم تا پیرامون این اتفاق تاریخی به گفتگو بپردازیم.

مرآت شما را به مطالعه این گفتگو دعوت می کند.

مرآت- درباره جایگاه تاریخی حجاب در ایران توضیحی بفرمایید؟

حجاب یک اصل ضروری در اسلام است و با اشاراتی که در قرآن و سیره اهل بیت(ع) آمده ضرورت آن کاملا روشن می باشد. بانوان به حجاب خاصی که در دوره های پیش از اسلام در ایران رواج داشت پایبند بودند که در نقوش اماکن تاریخی اعم از تخت جمشید، سنگ ها و کاخ ها اغلب بانوان با سرپوش حضور دارند و تبعاً لباسشان، لباسی پوشیده و مناسب است.

برهنگی که بعدها در دنیا رواج پیدا کرد از عوارض بعد از رنساس و جهان مدرن بود  که کشورهای غربی را در نوردید و  رفته رفته به سایر سرزمین ها از جمله سرزمین های اسلامی نیز سرایت کرد.

پوشش حریمی است که بانوان بین خود و نامحرم قائل می شدند و می توانست بسیاری از ناهنجاری های اجتماعی را درمان کند و مانع از بروز آن شود. در بسیاری از جوامع حرمت بانوان و خانواده جایگاه ویژه ای دارد که در این حرمت داری و حریم نگه داشتن، حجاب نقش بارزی داشته است.

حجاب نماد جامعه اسلامی و هر مسلمانی است. بایسته است که بانوان مسلمان و مردان مسلمان نسبت به این مقوله حساسیت خودشان را از دست ندهند و در چارچوبی که شرع تعیین کرده و افراط و تفریطی که در این زمینه صورت می گیرد خود نیز باعث آسیب رساندن به مقوله حجاب می شود.

در غرب به خصوص در فرانسه نسبت به حجاب رفتارهای زشتی دارند و سختگیری می کنند.

مرآت- پروژه کشف حجاب رضاخانی چگونه رقم خورد و ریشه آن را چطور باید در تاریخ جستجو کرد؟

کشف حجاب از برخی طبقات شروع شد و به منع حجاب برای همه بانوان رسید.

پروسه کشف حجاب به بعد از مشروطه در ایران و قبل از دوره پهلوی برمی گردد. غرب گراها و برخی از فرق ساختار شکن بعد از مشروطه در ایران امکانات و ظرفیت های پیدا و از آن مقطع شروع به صحبت درخصوص پیرامون حجاب و بانوان کردند البته بهانه آنها حضور و تحرکات اجتماعی بانوان بود و این را با حجاب گره زدند که گفتند حجاب مانع از تحرکات اجتماعی بانوان است که کاملا غلط و غرض ورزانه بود.

در آن زمان نیز بانوان با حجاب بودند که تن به بی حجابی و رفتاری که رژیم پهلوی ترویج می کرد نمی دادند.

بعد از مشروطه به بهانه اینکه زن باید حضور اجتماعی داشته باشد به نقد و تمسخر حجاب پرداختند که در جراید آن زمان بازخورد داشت در سال های ابتدایی مشروطه روزنامه شرق مطلبی علیه حجاب نوشت که با عکس العمل مرحوم آخوند خراسانی روبرو شد که طی نامه ای به علمای ایران گفتند که نویسنده این مطلب مشخص شود تا حکم را بر آن جاری کنند.

فرقه ضاله بهائیت و وهابیت به این ماجرا دامن زدند چراکه آنها کلید اصلی تغییر در ایران را در رویه بانوان و سبک زندگی و حضور آنها در مجامع عمومی می دانستند.

در حال حاضر نیز تغییراتی که در منطقه عربستان نیز رخ می دهد شرایط فعلی بانوان در آنجا به هیچ وجه قابل توجیه و دفاع نیست و آن چیزی که دارد رخ می دهد شبیه همان چیزی است که در دوره پهلوی رخ داده است.

کسانی که دارند این برنامه را در عربستان مدیریت می کنند به دنبال آن هستند که  بانوان در مراسم های  لهو و لعب و کنسرت ها با وضعی نامناسب حضور پیدا کنند.

مدیران این پروژه اعلام کردند که حکم تغییرات در عربستان شروعش باید از تغییر زنان باشد که قطعا بحث حجاب بخش اصلی آن است.

در ایران آغاز تغییرات را سعی کردند که از بانوان شروع کنند و دو فرقه ضاله نیز در کشف و منع حجاب پیشتاز بودند که با حمایت برخی از کانون ها برخوردار بود. اغلب سفرا، ماموران و مطبوعات غربی که به نحوی با ایران مربوط بودند از این پروژه حمایت کردند.

 مرآت- بعد از روی کار آمدن رضاخان، برخورد حکومت و مأموران حکومتی  با افرادی که حجاب نداشتند چگونه بود؟

با روی کار آمدن رضاخان حمایت ها جدی شد و در قالب بخشنامه به قوای انتظامی دستور دادند که اگر کسی مزاحم بانوان بی حجاب شد با آن افراد برخورد و امنیتی برای این طبقه فراهم شود.

بعد از اینکه رضاخان مستقر و قدرتش تثبیت شد و توانست بسیاری از مخالفان خود را سرکوب کند آن اقدام جدی را در خصوص منع حجاب (حمایت از بانوان بی حجاب نبود بلکه بانوان باحجاب نیز مجبور بودند یا در خانه بنشینند و یا کشف حجاب کنند) صورت گرفت. که با همه شعارهایشان در تعارض بود که حضور اجتماعی بخش عمده ای از بانوان را با کشف حجاب از بین بردند منتهی با شعار آزادی زن.

لطمه جدی به رشد بانوان در ایران در این دوره کشف حجاب وارد شد و مطبوعات نیز در این عرصه موثر بودند. از سال 1303 شمسی یعنی سه سال پس از کودتا بسیاری از مطبوعاتی که در آن دوران منتشر می شدند یکی از ارکان اصلی تبلیغاتشان گسترش فساد و تمسخر زنان با حجاب بود که متاسفانه توانست یک آسیب جدی به حجاب و افکار عمومی وارد کند که بعضی از آن حمایت کردند و بخش عمده ای از جمعیت بانوان که متاثر بودند از این ماجرا تقریبا خانه نشینی را برگزیدند و زیر بار ننگ آن بخش نامه رضاخانی نرفتند.

مرآت- چه برخوردهایی نسبت به افراد با حجاب توسط حکومت وجود داشت؟ آیا در کشف حجاب سن هم مطرح بود؟

برای اجرا کردن منع حجاب تمامی تبلیغات را در نظر گرفته بودند و سن هم برای آن ها فرقی نمی کرد. از دختر 9 ساله تا پیرزن 90 ساله اگر با حجاب دیده می شدند، حجاب را با خشن ترین روش ها از وی برمی داشتند و مورد شکنجه قرار می دادند و همسران این بانوان نیز احضار و مجازاتی برای آن ها مقرر می کردند.

ورود به حرم رضوی و حرم حضرت معصومه(س) را برای زنان با حجاب ممنوع کرده بودند. زنان محجبه حق ورود به قبرستان را نداشتند و نمی توانستند از وسایل حمل و نقل عمومی استفاده کنند.

مرآت-  آیا فقط در شهرهای بزرگ شدیداً سختگیری می کردند یا اینکه در شهرهای کوچک هم کشف حجاب صورت گرفته و آنجا هم سختگیری و اجبار وجود داشت؟

در اقصی نقاط ایران از شهرها تا روستاها این بخشنامه اجرایی شد و همه مناطق تحت فشار شهربانی و ماموران ژاندارمری رضاشاهی بود. اسنادی موجود است که ماموران رضاخان حتی در روستاهای کوچک نیز حضور پیدا کردند و حجاب زنان را برداشتند و وقتی حجابی از سر بانوی ایرانی برداشته می شد آن چادر را روی چوب قرار می دادند و آتش می زدند که گویی یک منطقه بزرگ را از دست دشمن آزاد کرده اند.

این فشارها در مناطق مرزی نیز باعث شد که حتی برخی از خانواده ها از ایران مهاجرت کنند چراکه نمی خواستند زیر بار ننگ کشف حجاب روند و مجبور بودند که از ایران خارج شوند.

مرآت-  حرف آخر.....

باید سبک زندگی غربی رواج یافته را مورد نقد جدی قرار دهیم و آسیب ها را به مردم معرفی کنیم و با رعایت همه نکاتی که در شرع آمده بتوانیم به تعادلی در این حوزه برسیم که حفظ حجاب و شئونات است قطعا پیشرفت خواهیم کرد.

شیخ انصاری، امیرکبیر و بسیاری از قهرمانان جنگ تحمیلی از دامان مادران محجبه برخواستند و به عرصه آمدند که توانسنند از ایران و اسلام و تشییع صیانت کنند.

انتهای پیام/

نظرات

دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط خبرگزاری گلستان ما در وب سایت منتشر خواهد شد

پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد

© کپی بخش یا کل هر کدام از مطالب گلستان ما با ذکر منبع امکان پذیر است.